Nhân chuyện Chùa Ba Vàng
bàn về tiền công đức ở Việt Nam
Song May
Gửi bài tới BBC từ Sài Gòn
1 tháng 8 2023
https://www.bbc.com/vietnamese/forum-66371851
Bộ Tài chính Việt Nam vừa yêu cầu tỉnh Quảng Ninh
báo cáo trước số thu tiền công đức năm 2022 và bốn tháng đầu năm 2023.
https://ichef.bbci.co.uk/news/640/cpsprodpb/A8DE/production/_130603234_25.7.23_nh1tiencongduc.jpg
Thông báo từ trang của Chùa Ba Vàng
Kết quả, Bộ Tài chính nhận được báo cáo của 221/450 di tích lịch sử -
văn hóa thuộc diện cần kiểm tra, chỉ chiếm 47%. Sau khi rà soát và trừ ra những
di tích - đền chùa không có khoản tiền công đức, cúng dường, Bộ Tài chính nhận
thấy còn hơn 50 đền chùa ở Quảng Ninh chưa có báo cáo về tiền công đức, trong
đó có chùa Ba Vàng ở TP. Uông Bí, thuộc di tích cấp tỉnh, được đánh giá có số
thu công đức tốt.
Từ báo cáo này, đã nảy sinh những tranh cãi về tiền công đức giữa thế
quyền Hà Nội và thần quyền Quảng Ninh thể hiện qua câu chuyện chùa Ba Vàng ở
Uông Bí.
Chùa
Ba Vàng 'thu chi hoàn hảo'
Trước thông tin của Bộ Tài chính nêu chùa Ba Vàng chưa có báo cáo về tiền
công đức, ngày 23/7/2023, trả lời các
báo VN, sư trụ trì Thích Trúc Thái Minh khẳng định thông tin chùa Ba Vàng
không báo cáo thu chi tiền công đức là không đúng sự thật, "không đoàn nào
đến kiểm tra, không có yêu cầu nhà chùa nộp báo cáo thu chi tiền công đức thì
cơ sở đâu mà cho rằng chùa Ba Vàng không báo cáo thu chi tiền công đức?"
Ngoài ra chúng ta còn thấy có "Thông cáo" và "Thông cáo
số 2" trên Facebook "Chùa Ba Vàng" vào
ngày 23/7 với hàng ngàn lượt like và bình luận của Phật tử, cho rằng báo chí
"câu view", "nói sai sự thật".
Miến Điện:
Pháp sư nơi cửa Phật
Việt Nam làm
gì với sư hư và chùa khủng?
Vụ chùa Ba
Vàng 'có trách nhiệm của chính quyền'?
Vô thần có tốt?
Luật nhân quả có hay không?
Sau khi nhận được văn bản thứ hai của TP. Uông Bí yêu cầu báo cáo tiền
công đức, ngày 28/7 sư trụ trì Thích Trúc Thái Minh mới gửi báo cáo thu - chi
tiền công đức cho chính quyền. Thời gian báo cáo chỉ hơn một tháng (từ
19/3-30/4/2023), chứ không phải cả năm 2022 và bốn tháng đầu năm 2023 như công
văn yêu cầu của Bộ Tài chính.
Số chi tiền công đức trong hơn một tháng của chùa Ba Vàng (trích theo VnExpress)
là hơn 4,1 tỷ đồng bằng đúng với số thu. Cân đối thu - chi của chùa không thiếu
đồng nào, chứ không phải luôn "bội chi" như ngân sách trung ương.
Căn cứ vào số thu, có thể tính ra trung bình một ngày, chùa Ba Vàng nhận
được 100 triệu đồng tiền công đức.
https://ichef.bbci.co.uk/news/549/cpsprodpb/F6FE/production/_130603236_tiencongduc.jpg
Nơi nhận tiền 'công đức'
ở một ngôi chùa khác tại VN - hình minh họa
Ngoài ra, sư Thích Trúc Thái Minh cũng viện dẫn công văn của Bộ Tài
chính, công văn của giáo hội Phật giáo Việt Nam để khẳng định: ông chỉ báo cáo
số thu tiền công đức tài trợ cho di tích và hoạt động lễ hội, còn tiền công đức
tài trợ cho tôn giáo và cho nhà tu hành thì đó là "vấn đề nội bộ của giáo
hội Phật giáo Việt Nam" nên không kê khai.
Phải nói là về khoản này, sư nói đúng. Trước đó, ban quản lý di tích
chùa Yên Tử cũng biện minh là số thu tiền công đức thấp vì họ không thể ghi nhận
số tiền công đức dâng cúng trên bàn thờ Phật và dâng cúng cho nhà tu hành, theo
Tuổi Trẻ ngày 23/7.
Vậy thì đây là tranh cãi khái niệm, tiền công đức là gì. Nếu Bộ Tài
chính không giải thích rõ ràng khái niệm "tiền công đức cho di tích"
bao gồm những gì thì tiền vào đền chùa ở 63 tỉnh thành chắc chắn còn đầy câu hỏi.
Mặt khác, khi nhìn vào báo cáo số chi công khai của
chùa Ba Vàng, chúng ta hai khoản chi lớn nhất của chùa Ba Vàng là dành cho Ủy
ban trung ương Mặt trận Tổ quốc Việt Nam và UBND TP. Uông Bí.
Trong đó, chùa Ba Vàng đóng góp cho Ủy ban trung ương Mặt Trận Tổ Quốc
Việt Nam 2,6 tỷ đồng, nhằm ủng hộ chương trình xây nhà cho người nghèo tỉnh Điện
Biên và mổ mắt cho người nghèo ở tỉnh Tuyên Quang; đóng góp cho UBND TP.Uông Bí
800 triệu đồng để ủng hộ cho chương trình "xóa nhà tạm dột nát".
Tiền từ chùa lại chạy về bộ máy, thậm chí góp vào ngân sách thành phố
nên dễ hiểu là chùa củng cố được mối quan hệ tốt đẹp với chính quyền.
Tiền công đức 'không phải tiền chùa'
Một người bạn tu tại gia, rất sùng kính Phật và am hiểu về đạo Phật ở
Sài Gòn mà tôi biết là cư sĩ Thiện Tri Thức đã nhận định: Việc nhà nước quy định
minh bạch thu-chi tiền công đức là rất đúng.
Vì để như xưa nay, các di tích - danh lam thắng cảnh - đền chùa thu được
bao nhiêu không ai biết, chi thế nào cũng chẳng ai hay, sẽ làm dấy lên sự nghi
ngờ về đạo đức của các nhà tu hành.
Theo anh, tiền công đức mà Phật tử để lại trong các đền chùa cũng giống
như các con chiên của đạo Công giáo góp tiền để duy trì hoạt động của nhà thờ
và giúp các linh mục có thể chuyên tâm vào việc tu hành và truyền bá đạo. Các
ngôi chùa ở Thái Lan, Sri Lanka, Trung Quốc… mà anh từng viếng thăm đều có
thùng công đức quyên góp tiền từ bá tánh, nhưng mỗi nơi có cách thu khác nhau.
Trong khi chùa ở Thái Lan hay Sri Lanka vào cửa tự do thì các chùa lớn ở Trung
Quốc đều bán vé vào cửa, cứ như Disney Land.
https://ichef.bbci.co.uk/news/800/cpsprodpb/16DF6/production/_106168639_goi-vong-chua-ba-van2.jpg
Người dân xếp hàng chờ
đến lượt vào 'thỉnh vong' ở chùa Ba Vàng - ảnh minh họa từ câu chuyện năm 2019
Nhưng nếu các sư thầy và linh mục dùng tiền công đức đó sai mục đích mà
họ quyên góp, họ sẽ gánh tội rất nặng, còn nặng hơn kẻ trộm hay các cán bộ lạm
quyền tham nhũng. Họ có thể không phải "trả nợ" ở đời này, nhưng phải
"trả nợ" ở đời sau, như thế còn khủng khiếp hơn vì luật nhân quả là
không loại trừ ai cả. Phải sống thiện thì quả mới thiện. Chùa mà làm sai thì sẽ
bị trời phật phạt nặng hơn người thường, vì cuộc sống này không phải chết là hết,
anh khẳng định.
Quay trở lại tiền công đức, nếu không cần tu sửa đền chùa, các sư thầy
có thể dùng tiền đó giúp ích cho xã hội như tham gia các hoạt động từ thiện của
địa phương hay cả nước, nhưng phải dùng cho đúng đối tượng, không phải cứ ủng hộ
mà không cần kiểm tra xem tiền đó có được sử dụng đúng mục đích quyên góp hay
không. Vì như đã nói, tiền công đức là tiền của bá tánh, chùa nào hay tỉnh nào
sử dụng tùy tiện là có tội.
Mặt khác, theo anh, cách cúng dường tốt nhất không phải là cứ góp tiền
thiệt nhiều cho đền chùa mà không cần biết họ làm gì, cách đó là cái sai của Phật
tử. Nhiều Phật tử mà anh biết thường đem vào chùa biếu sư thầy đủ thứ của ngon
vật lạ, kể cả lo cho thầy từ máy massage chân đến lưng, không thiếu thứ gì. Sư
thầy không biết kiềm chế mà nhận hết thì đó là lỗi của sư thầy.
Cách cúng dường tốt nhất theo cư sĩ Thiện Tri Thức là Phật tử mỗi khi
vào chùa nên tĩnh tâm, cầu nguyện, đọc một thời kinh khoảng 5 - 10 phút, như thế
mới giúp cho bầu khí nhà chùa linh thiêng. Một nhà chùa linh thiêng thì bầu khí
nơi đó trong lành, năng lượng tỏa ra giúp ai đến chùa cũng cảm nhận sự bình an.
Còn nếu có ủng hộ tiền thì Phật tử chỉ nên cúng vừa phải theo khả năng
của mỗi người. Đừng nghĩ càng bỏ nhiều tiền thì trời phật càng phù hộ. Đó là
cách nghĩ sai.
Cuối cùng, theo anh, nên cầu nguyện cho các sư thầy biết thực hành
chánh pháp, thực hiện lời Phật dạy, làm gương cho Phật tử. Các nhà sư là đang
đi tu mà, họ đang sửa tâm, sửa chính mình, chưa phải là Phật nên họ có thể sai
lầm. Sai lầm đó họ không nhận ra thì họ sẽ phải trả nghiệp, ai có nghiệp của
người đó, không cần lo lắng, anh nói thêm.
Và tôi hiểu, tiền công đức dâng cúng cho đền chùa không phải là
"tiền chùa", muốn sử dụng sao cũng được, nên việc phải minh bạch thu
- chi là điều cần thiết.
Từ việc này, sẽ rõ ra chỗ nào sử dụng tùy tiện và Phật tử sẽ tự hiểu
mình cần phải làm gì.
.
Bài
thể hiện quan điểm riêng của cây bút Song May, hiện sống tại Sài Gòn.
----------------------------------
TIN LIÊN QUAN
Tục cầu vong, thờ
cúng ở châu Á trong mắt học giả Phương Tây
27 tháng 3 năm 2019
·
Giáo hội Nga và
vụ xây nhà thờ 'trong công viên Yekaterinburg'
3 tháng 6 năm 2019
·
Việt Nam: Đi tu mà giàu
và chùa giống công ty
10 tháng 10 năm 2019
·
Vụ chùa Ba Vàng 'có
trách nhiệm của chính quyền'?
30 tháng 3 năm 2019
·
Vụ thỉnh vong chùa Ba
Vàng: dư luận Việt Nam đang dậy sóng
10 tháng 10 năm 2019
·
Chùa Ba Vàng: Đại đức
Thái Minh ‘bị cách chức’, bà Phạm Thị Yến bị phạt
26 tháng 3 năm 2019
No comments:
Post a Comment