Trùng Dương
Thursday, May 21, 2015 5:59:32 PM
WESTMINSTER,
California - Trưa Chủ Nhật, 17 Tháng Năm, khoảng 500
người tới dự buổi chiếu ra mắt đầu tiên của phim tài liệu “VietnAmerica” tại rạp
Saigon Performing Art Center ở thành phố Fountain Valley thuộc Orange County,
Nam California.
Do Hội Bảo Tồn Văn Hóa Người Mỹ Gốc Việt (Vietnamese
American Heritage Foundation - VAHF) sản xuất và nhà làm phim tài liệu Scott
Edwards đạo diễn, phim “VietnAmerica,” dài 90 phút, là đúc kết của những bộ sưu
tập của VAHF để thành lập bộ sử về người Việt tị nạn tại Mỹ từ 40 năm qua.
Hình : Trang bìa cuốn chương trình buổi ra mắt
phim “VietnAmerica.” (Hình: VAHF)
Buổi ra mắt phim cũng đã đặc biệt có sự tham dự của
nữ Nghị sĩ Tiểu bang Janet Nguyễn, Thị Trưởng Westminster Trí Tạ, và các anh chị
em thuộc Hội Quân Nhân Người Mỹ Gốc Việt (Vietnamese American Uniformed
Services Association - VAUSA) từ các tiểu bang khác về góp mặt. Phần lớn những
người này thuộc thế hệ thứ 1.5 hoặc 2 của cộng đồng người Việt hải ngoại.
Nữ tài tử Kiều Chinh, với tư cách là cố vấn VAHF,
khai mạc buổi sinh hoạt bằng bài nói chuyện ngắn, liệt kê những công trình đã
thực hiện của hội kể từ ngày thành lập vào năm 2004. Ðó là bộ sưu tập về cuộc
di cư 1975 do chính quyền và các căn cứ quân sự Mỹ tại Guam trao tặng; bộ sưu tập
về đợt di dân của hơn 300,000 ngàn cựu tù nhân, chính trị, thường gọi là HO, và
thân nhân của họ, hiện được lưu trữ tại Vietnam Center ở Ðại Học Tech Texas ở Lubbock;
và bộ sưu tập lịch sử truyền khẩu, thoạt dự tính là 500, nay đã lên tới 700, hiện
được lưu trữ tại các trường đại học như University of Texas tại Austin, Rice
University tại Houston, và University of California tại Irvine.
Và bây giờ là phim tài liệu “VietnAmerica” với những
tài liệu rút ra từ các bộ sưu tập trên, như một tóm tắt các công trình kể trên.
Nhiều phim ảnh đã khai thác đề tài tị nạn/thuyền
nhân, nhưng phần lớn đã chỉ tập trung vào một góc cạnh hay giai đoạn hoặc một
nhóm nào đó liên hệ tới tập thể người Việt tị nạn, do đấy không có tính cách
bao gồm; hoặc có tính cách truyện (fiction) không đáp ứng được nhu cầu khảo cứu
ở cấp cao học. “Phim 'VietnAmerica' có tính cách bao gồm hơn,” Triều Giang
Nancy Bùi, hội trưởng VAHF, cho biết trong một cuộc chuyện trò trước ngày phim
ra mắt, “[Phim] đề cập tới những hoàn cảnh tị nạn khác nhau của người Việt Nam,
gồm những người ra đi vào lúc miền Nam mất vào ngày 30 tháng 4 năm 1975, và những
đợt tị nạn ra đi sau đó như các bộ nhân, thuyền nhân, tù nhân chính trị sau này
qua chương trình HO.”
“Một phần quan trọng khác của phim là,” Triều Giang
tiếp, “nói về sự thành công và đóng góp của nhóm dân tị nạn đông đảo nhất tại
Hoa Kỳ đã và đang làm gì cho quê hương thứ hai này.” Ðặc biệt, bà nhấn mạnh ở
tính cách tài liệu của phim, tức là hoàn toàn dựa vào sự thật, không sử dụng kỹ
thuật tái dàn dựng (re-enactment) mà nhiều phim tài liệu khác đã sử dụng. (*)
Phim được thực hiện qua góc nhìn và dẫn giải
(narration) của đạo diễn Scott Edwards, nhà làm phim trẻ và giám đốc của
Edwards Media, một hãng chuyên làm phim tài liệu có trụ sở tại Austin, Texas.
Trong bài nói chuyện ngắn trước giờ chiếu phim “VietnAmerica,” đạo diễn Edwards
cho biết, cho tới khi cộng tác với VAHF, ông không biết gì về lịch sử người Việt
tị nạn. Xuyên qua hành trình làm phim tài liệu này, kể cả một chuyến đi thu
hình các trại tị nạn cũ như Bidong, Malaysia, và Galang, Indonesia trong vùng
biển Ðông Nam Á, ông học hỏi được nhiều điều về lịch sử của người tị nạn gốc Việt.
Hình : Khán giả xếp hàng chờ tới phiên phát biểu
và góp ý sau khi xem phim “VietnAmerica.” (Hình: Trùng Dương)
“Câu chuyện của các thuyền nhân gợi chúng ta nhớ tới
giá trị của đời sống của mỗi con người. Nó nói lên khát vọng của con người được
sống tự do và không chấp nhận sự đàn áp,” Edwards nói. “Chuyện thuyền nhân là
chuyện của sự can trường và tôi biết ơn chị Nancy Bùi đã cho tôi dịp tiếp tay với
công trình của chị và đã để tôi kể lại câu chuyện này trong chiều hướng mà tôi
thấy mình liên cảm được.”
Phim “VietnAmerica” gồm những cuộc phỏng vấn một số
các nhân vật thuộc thế hệ thuyền nhân, trong đó nổi bật nhất là chuyện võ sư
Nguyễn Tiến Hóa, người sống sót duy nhất sau khi thuyền ông bị hải tặc tấn công
và vợ và hai con nhỏ của ông bị chết. Hơn 30 năm sau, ông đã trở lại vùng biển
Ðông Nam Á cùng với đoàn quay phim để đi tìm mộ vợ con. Những đoạn phim liên hệ
tới chuyến trở về này đã được rút ra thành một phim tài liệu ngắn 18 phút, có tựa
là “Master Hoa's Requiem” đã chiếm nhiều giải thưởng tại các đại hội điện ảnh
quốc tế và địa phương, mục đích là để tiện chiếu trong các tiết học của các trường
đại học và trung học.
Những nhân vật thuộc thế hệ 1.5 người Việt tới Mỹ
khi còn nhỏ nay đã thành công và có địa vị trong xã hội Mỹ cũng góp mặt trong
phim, như khoa học gia Dương Nguyệt Ánh, Chuẩn Tướng Lương Xuân Việt, cựu bộ
nhân và nhạc sĩ kiêm giám đốc hệ thống truyền hình SBTN Trúc Hồ, kể lại kinh
nghiệm vượt biên và công việc hiện nay của họ. Bên cạnh đó là những nhân vật
thuộc thế hệ thứ nhất, như bà Khúc Minh Thơ, người đã cùng với Hội Gia Ðình Tù
Nhân Chính Trị Việt Nam hoạt động không ngừng nghỉ suốt 20 năm trời để vận động
chính quyền Hoa Kỳ can thiệp và đã thành công trong việc đưa trên 300,000 ngàn
tù nhân chính trị và gia đình họ được tới định cư tại Mỹ.
Phim cũng có đoạn về chuyến vượt biển nguy hiểm của
Triều Giang, hội trưởng VAHF, và hai con nhỏ, và của phóng viên Trọng Thắng thuộc
VietFace TV, cơ sở bảo trợ buổi ra mắt phim “VietnAmerica.”
Ngoài ra, phim có các đoạn phỏng vấn ba nhân vật
không thuộc thành phần tị nạn tại Mỹ, nhưng những phát biểu của họ hỗ trợ cho
việc tại sao người Việt phải bỏ quê hương ra đi, đó là Giáo Sư Lewis Sorley, cựu
chiến binh và tác giả “A Better War: The Unexamined Victories and Final Tragedy
of America's Last Years in Vietnam” (Một Cuộc Chiến Khá Hơn: Những chiến thắng
không được đánh giá đúng và thảm kịch cuối cùng của Mỹ vào những năm cuối cùng ở
Việt Nam). Bên cạnh đó là Giáo sư Robert F. Turner, chuyên giảng dạy về chiến
tranh Việt Nam và tác giả những bài báo tái thẩm định nguyên nhân đưa tới cuộc
chiến là do cộng sản Bắc Việt khơi mào, một điều các tác giả phản chiến Mỹ vẫn
phủ nhận, cho rằng Hà Nội mới là nạn nhân bị khiêu khích bởi Hoa Kỳ. Ngoài ra,
là nhà văn Dương Thu Hương, tác giả cuốn tiểu thuyết “Những Thiên Ðường Mù” hiện
sống lưu vong tại Paris, cho biết vì sao bà phải từ bỏ chế độ cộng sản, một chế
độ dối trá lường gạt đã chôn vùi tuổi xuân của bà cũng như những người thuộc thế
hệ bà tại miền Bắc.
Xen kẽ những cuộc phỏng vấn trên là những đoạn phim
về thảm cảnh thuyền nhân, những con số thống kê mà chúng ta hầu như đã thuộc nằm
lòng: Hàng triệu người phải bỏ xứ ra đi tìm tự do bất kể hiểm nguy nơi biển cả
hay trong rừng sâu, hàng trăm ngàn con người đã không bao giờ tới bến bờ mà mồ
chôn của họ là biển cả, hàng ngàn mộ thuyền nhân - những ngôi “mộ viễn xứ” nằm
rải rác tại các hòn đảo trong vùng biển Ðông Nam Á, bên cạnh hàng trăm ngàn người
cả Việt lẫn Mỹ đã bỏ mình trong trận chiến tự vệ của quốc gia Việt Nam Cộng
Hòa.
Hình : Ký giả Triều Giang Nancy Bùi, hội trưởng
VAHF và là nhà sản xuất phim tài liệu “VietnAmerica,” an ủi chị Lan Nguyễn, một
cựu thuyền nhân, bật khóc nức nở khi phát biểu cảm tưởng về phim. (Hình: Trùng
Dương)
Những người đã tới vùng đất tự do đã xây dựng lại đời
sống của họ từ hai bàn tay trắng, và con cái họ nhiều người đã thành đạt, trong
đó có trên 20,000 người trẻ thuộc thế hệ 1.5 và 2 đã gia nhập quân ngũ phục vụ
trong khắp các binh chủng của quân đội Hoa Kỳ để tiếp tay giữ gìn tự do không
chỉ của quốc gia đã mở rộng vòng tay đón gia đình họ những ngày chân ướt chân
ráo tới Mỹ, mà còn của cả tự do của thế giới như truyền thống duy trì an ninh
toàn cầu của quân lực Mỹ. Trong số đó, một số đã hy sinh và có người nay là
thương binh. Một phần của phim “VietnAmerica” đã trình chiếu buổi ra mắt của Hội
Quân Nhân Người Mỹ Gốc Việt Thuộc Mọi Binh Chủng (Vietnamese American Uniformed
Services Association - VAUSA).
Có thể nói bên cạnh những sơ sót nhỏ có thể điều chỉnh
trước khi chính thức phát hành, phim “VietnAmerica” đã đem lại nhiều phản ứng
tích cực nơi khán giả. Trước hết, cuốn phim tài liệu dài tới 90 phút mà giữ được
sự chú ý của khán giả từ đầu đến cuối phải nói là một thành công đáng kể. Nhiều
người không những chú ý mà còn không ngăn được xúc động. Khi phim chấm dứt và
đèn trong rạp bật sáng, ban tổ chức vừa tuyên bố đến giờ hỏi-đáp, nhiều người
đã xếp hàng để phát biểu cảm nghĩ của mình, cũng như nêu lên những sơ suất của
phim, chứng tỏ một sự theo dõi với tất cả chú ý và quan tâm.
“Tôi đã chờ tới 40 năm mới được xem một cuốn phim đầy
đủ về thảm cảnh thuyền nhân như phim này,” bà Lan Nguyễn, một phụ nữ tự giới
thiệu là một cựu thuyền nhân, rồi vừa khóc nức nở vừa nói mà như chất vấn ban tổ
chức là tại sao bà đã phải chờ một thời gian dài như vậy.
Một cô gái còn trẻ lên tự giới thiệu bằng tiếng Anh,
với một giọng như có lẫn tiếng khóc, là cô sinh ra và lớn lên tại Mỹ, và đây là
lần đầu tiên cô thấy thấm thía được những nguy hiểm liều lĩnh mà cha mẹ cô đã
phải trải qua khi vượt biển để cô được sinh ra và lớn lên trong tự do. Và cô ngỏ
lời cám ơn ban tổ chức.
Cựu Trung Tá Ross Cao Nguyên Nguyễn, chủ tịch hội
VAUSA, thì cho biết anh sẽ vận động các hội viên tiếp tay với hội VAHF để thực
hiện một thư viện và bảo tàng viện điện tử của bộ sử của người di dân Việt tại
Mỹ.
Buổi ra mắt phim “VietnAmerica” lần đầu đã nhận được
sự bảo trợ của trung tâm Thúy Nga, VietFace TV, VietTV Network, V247, bên cạnh
sự đóng góp của các hội đoàn và cơ sở địa phương, như Cộng Ðồng Việt Nam Nam
Cali, VAUSA, Hội Cựu Nữ Sinh Gia Long-Nam California, Thân Hữu Cựu Nữ Sinh
Trưng Vương, Hội Cao Niên Mỹ Á, Hội Phụ Nữ Việt Mỹ, Hùng Sử Việt, Fine Japan,
CJ Stauffer, và Văn phòng Luật Sư Di Trú Toan Quy Thai, cùng nhiều cơ quan và
cá nhân khác.
Chú
thích:
(*) Chuyện trò với nhà sản xuất phim tài liệu
'VietnAmerica':http://www.diendantheky.net/2015/05/trung-duong-chuyen-tro-voi-nha-san-xuat.html;
No comments:
Post a Comment