09.05.2015
Ngày
Tự do Báo chí Thế giới năm nay 3/5 ghi dấu một sự kiện đáng chú ý đối với nền tự
do báo chí Việt Nam khi một blogger bị Hà Nội xem là phản động và cầm tù hơn 6
năm trước khi trục xuất thẳng từ nhà giam sang Hoa Kỳ được Tổng thống Mỹ mời đến
Tòa Bạch Ốc để thảo luận về thực trạng tự do ngôn luận, tự do thông tin tại Việt
Nam.
Đây
là lần thứ nhì blogger Điếu Cày (Nguyễn Văn Hải), một trong những người đi đầu
phong trào dân báo Việt Nam, được Tổng thống Barack Obama vinh danh nhân Ngày Tự
do Báo chí Thế giới sau khi được nhà lãnh đạo Mỹ nhắc tên cách đây 3 năm khi
ông còn ngồi sau song sắt nhà tù.
Sáng
lập viên Câu lạc bộ Nhà báo Tự do nói cuộc gặp với Tổng thống Barack Obama diễn
ra chỉ vài ngày trước cuộc đối thoại nhân quyền thường niên Việt-Mỹ (7/5) cho
thấy tình trạng nhân quyền ở Việt Nam tồi tệ ra sao và Hoa Kỳ quan tâm đến thực
trạng này đến mức nào trong mối bang giao Việt-Mỹ.
Trong
cuộc trao đổi với Tạp chí Thanh Niên VOA hôm nay, tiếng nói tiên phong tranh đấu
cho tự do báo chí tại Việt Nam và là tác giả của các bài viết về các vấn đề
nhân quyền và tự do tôn giáo cũng như phản đối Trung Quốc xâm lược chủ quyền Việt
Nam cũng khẳng định rằng ‘tự do báo chí ở Việt Nam là không thể cản trở,’ đồng
thời kêu gọi Hà Nội ‘không nên tiếp tục tuyên truyền gây thêm hận thù với người
dân’ sau 40 năm chiến tranh kết thúc.
Trà
Mi: Một
cựu tù nhân lương tâm Việt Nam được Tổng thống Mỹ vinh danh 2 lần, anh có cảm
nghĩ thế nào?
Blogger
Điếu Cày: Đây
là điều rất vinh dự đối với tôi, tôi rất cảm động. Gặp Tổng thống lần này, tôi
đã gửi lời tri ân sâu sắc đến Tổng thống và chính phủ Mỹ đã giúp đỡ tôi có được
tự do hôm nay. Trong cuộc gặp, tôi đã trình bày đầy đủ các vấn đề về tự do báo
chí, tự do ngôn luận ở Việt Nam, và vấn đề tù nhân lương tâm. Tôi đã nhắc tới một
danh sách các bạn bè cần Tổng thống quan tâm, giúp đỡ. Tôi nói với Tổng thống
đôi khi những sự lên tiếng không đem lại tự do ngay tức khắc cho tù nhân lương
tâm nhưng đem lại sức mạnh cho họ đứng vững trong các nhà tù, để họ hiểu rằng họ
không đơn độc.
rà
Mi:
Còn những ưu tiên mong muốn hàng đầu của anh gửi gắm qua cuộc gặp lần này ra
sao?
Blogger
Điếu Cày: Tất
cả những điều tôi nói đều nhằm vào các điều luật của Việt Nam vì nếu không thay
đổi các luật mơ hồ cho phép chính quyền bắt giữ bất kỳ ai có chính kiến khác
thì việc đàn áp, bắt bớ sẽ còn tiếp diễn. Điều quan trọng nhất chúng tôi muốn
là Mỹ phải gây sức ép với chính phủ Việt Nam, phải gắn nhân quyền vào các cam kết
về kinh tế như TPP. Việt Nam phải từ bỏ các điều luật mơ hồ như 258, 88, 79;
bãi bỏ Thông tư 37 của Bộ Công an; và sửa đổi Luật thi hành án hình sự. Tất cả
quyền của tù nhân được ghi trong Luật này đã bị Thông tư 37 tước đoạt hết. Họ
giam giữ tù nhân với chế độ rất khắc nghiệt, làm cho các tù nhân lương tâm thời
gian gần đây liên tục tuyệt thực để phản đối.
Trà
Mi: Ngoài
đối thoại với nhà cầm quyền Việt Nam về vấn đề nhân quyền hằng năm, Mỹ cũng muốn
lắng nghe trực tiếp từ những người đã kinh qua các kinh nghiệm từ Việt Nam.
Hành động của nhà lãnh đạo Mỹ đối với anh, một nhân vật bị Việt Nam xem là phản
động, theo anh, có thông điệp thế nào?
Blogger
Điếu Cày: Với
3 nhà báo được lựa chọn từ danh sách trên 30 nhà báo để được gặp Tổng thống hôm
ấy là một chỉ dấu của chính quyển Tổng thống Obama cho thấy nền tự do báo chí ở
Việt Nam rất tồi tệ.
Trà
Mi: Gặp
Tổng thống lần này không chỉ là dịp để trình bày mà còn là cơ hội để thể hiện.
Anh muốn thể hiện điều gì với nhà cầm quyền Việt Nam và người dân Việt Nam qua
cơ hội này?
Blogger
Điếu Cày: Tôi
muốn nói với bạn bè còn trong nước rằng chúng tôi tuy ra ngoài này nhưng không
quên họ, chúng tôi vẫn tiếp tục đấu tranh cho quyền tự do báo chí, tự do ngôn
luận trong nước. Anh em Câu lạc bộ nhà báo tự do chúng tôi vẫn tiếp tục chung
tay để làm những công việc đó.
Trà
Mi:
Đó là thông điệp anh muốn gửi tới những người có cùng suy nghĩ với mình. Còn với
những người khác suy nghĩ với anh, chẳng hạn như nhà cầm quyền Việt Nam, anh muốn
gửi thông điệp gì tới họ qua sự xuất hiện lần này bên cạnh Tổng thống Obama?
Blogger
Điếu Cày: Tôi
nghĩ chính quyền Việt Nam sau 40 năm chiến tranh và giờ đây đã bang giao với Mỹ,
nên xem xét lại thái độ của mình hành xử trong cộng đồng quốc tế, một xã hội
loài người đang tiến tới các chuẩn mực nhân quyền phổ quát chung cho cả nhân loại.
Nhân quyền của các nước không thể khác nhau. Vì vậy, họ phải sửa đổi những điều
luật bất công và xây dựng một xã hội văn minh, tiến bộ. Họ không nên tiếp tục
tuyên truyền gây thêm hận thù với người dân.
Trà
Mi:
Nhìn lại tự do báo chí ở Việt Nam 10 năm trước với thời điểm này, anh nhận xét
thế nào?
Blogger
Điếu Cày: Tôi
thấy có những tiến triển rất mạnh về số người tham gia mạng truyền thông xã hội
ngày càng mạnh mẽ. Các thông tin nhà nước muốn bưng bít không thể bưng bít được
nữa. Sự phản biện trên các phương tiện truyền thông tự do giờ đã rất mạnh mẽ.
Trong tương lai, việc cản trở thông tin là không thể. Hiện nay Việt Nam có 20
triệu trang Facebook. Chỉ cần 1% trong số đó dùng Facebook của mình như một
trang báo nhỏ độc lập thì chúng ta có biết bao nhiêu tờ báo nhỏ độc lập. Trong
tương lai, sẽ không gì ngăn cản nổi truyền thông internet và tự do báo chí ở Việt
Nam là không thể cản trở được.
Trà
Mi:
Với tư cách một nhà báo độc lập của Việt Nam được thế giới biết tiếng, anh sẽ
đóng góp cho tiến trình đó ra sao một cách cụ thể và hiệu quả nhất?
Blogger
Điếu Cày: Khi
còn trong nước, chúng tôi thực hiện quyền tự do báo chí, tự do ngôn luận, thành
lập Câu lạc bộ Nhà báo tự do vì những quyền đó. Sau thời gian hoạt động, tôi nhận
ra rằng khi các blogger cùng lên tiếng, sẽ tạo ra một mạng lưới truyền thông rất
mạnh. Vì vậy, chúng tôi phát động phong trào dân báo từ 1/1/2008: Mỗi blogger
hãy là một nhà báo công dân. Phong trào dân báo đã đem lại hiệu quả nhất định.
Hiện nay người dân Việt Nam sử dụng blog để cất lên tiếng nói ngày càng nhiều.
Mặc dù chúng tôi bị đàn áp, nhưng đã đóng góp được phần nhỏ bé vào phong trào
dân báo đó. Trang Danlambao với lượng truy cập rất cao cũng cho thấy sự thành
công của mạng lưới báo công dân, hoặc anh em blogger cũng đã lập ra Mạng lưới
blogger Việt Nam. Đó là những chỉ dấu của một phong trào dân báo đã bước lên một
bước cao. Chúng tôi và Câu lạc bộ nhà báo tự do cũng vinh dự là đóng góp được một
phần vào đó.
Trà
Mi:
Anh từng chia sẻ ước muốn làm cầu nối giúp mở rộng mạng lưới truyền thông độc lập
trong-ngoài. Những khó khăn nhất đối với kế hoạch đó tới thời điểm này là gì?
Blogger
Điếu Cày: Vì
tôi mới ở tù ra, anh em chúng tôi cũng không có kinh phí hoạt động, phải đi khắp
nơi để vận động đóng góp. Chúng tôi cũng xây dựng các hồ sơ về các tù nhân
lương tâm để lên tiếng bảo vệ họ.
Trà
Mi:
Điếu Cày sau song sắt nhà tù cách đây 3 năm được Tổng thống Mỹ nhắc tới nhân
ngày Tự do báo chí thế giới và hiện nay bên cạnh Tổng thống Mỹ khác nhau thế
nào?
Blogger
Điếu Cày: Tôi
vẫn là Điếu Cày như cũ, chỉ khác là trách nhiệm giờ nặng nề hơn rất nhiều,
chúng tôi sẽ cố gắng hơn nữa để đáp ứng mong mỏi của mọi người.
Trà
Mi:
Nếu có cơ hội chia sẻ với những người khao khát tự do báo chí trong nước, anh sẽ
ưu tiên chia sẻ điều gì với họ và anh cần họ chia sẻ điều gì với anh?
Blogger
Điếu Cày: Tôi
muốn các bạn đoàn kết hơn nữa để chúng ta hướng tới một nền tự do báo chí, tự
do ngôn luận cho Việt Nam. Các bạn chính là liên kết những cầu nối với nhau để
tạo nên những mạng lưới truyền thông mạnh mẽ. Còn chúng tôi ngoài này sẽ cố gắng
giúp các bạn, tìm mọi cách thúc đẩy quyền tự do báo chí, tự do ngôn luận trong
nước, lên tiếng bảo vệ các bạn khi các bạn bị tù đày, sẽ chuyển tải thông điệp
các bạn muốn chuyển tới quốc tế. Tôi mong muốn cộng đồng, tất cả những người
quan tâm đến nhân quyền Việt Nam cố gắng chung tay giúp đỡ, đặc biệt trong việc
ký thỉnh nguyện thư gửi lên Liên hiệp quốc sắp tới, đòi hỏi nhà cầm quyền Việt
Nam phải sửa đổi những điều luật về nhân quyền. Trong những ngày diễn ra đối
thoại nhân quyền Việt-Mỹ, tôi biết rằng chính phủ Hoa Kỳ lần này cũng rất quan
tâm đến thông tư 37 của Bộ Công an, một văn bản được giấu kín và được sử dụng để
tước đoạt các quyền mà tù nhân được hưởng trong Luật Thi hành án hình sự. Lần
này, Hoa Kỳ sẽ làm rõ, họ không muốn chính quyền Việt Nam sử dụng các điều luật
không được công bố để đàn áp tù nhân như vậy. Tôi hy vọng các bạn tù của tôi
trong nước nghe được những tin này sẽ biết rằng chúng tôi không quên họ, chúng
tôi vẫn đang tiếp tục đấu tranh cho các bạn ấy.
Trà
Mi:
Xin chân thành cảm ơn anh đã dành cho chúng tôi cuộc trao đổi này.
No comments:
Post a Comment