17/05/2022
https://baotiengdan.com/2022/05/17/gio-doi-chieu/
1.
Sáng
24/2/2022, khi Tổng
thống Nga Putin ra lệnh cho 20 vạn quân Nga tràn qua biên giới Ukraine trên cả
3 mặt Bắc – Đông – Nam, Tổng thống Ukraine Zelensky đã gọi điện thoại cho Tổng
thống Nga Putin, nhưng không ai trả lời.
Sáng
ngày 25/2/2022,
qua thông điệp video phát trên truyền hình bằng tiếng Ukraine và tiếng Nga, Tổng
thống Ukraine Zelensky kêu gọi Nga ngừng bắn và đối thoại:
“Nga sẽ
phải đối thoại với chúng ta sớm hay muộn về cách thức chấm dứt hành động thù địch
và ngăn chặn cuộc chiến này” và “đối thoại được bắt đầu càng sớm thì tổn
thất của Nga càng nhỏ“.
Cùng ngày
Văn phòng Tổng thống Ukraine nhắc lại phát biểu sáng 25/2 của Tổng thống
Zelensky về việc Ukraine sẵn sàng đàm phán với Nga về tình trạng trung lập với
sự đảm bảo an ninh.
Trong
ngày 25/2/2022 hãng Ria Novosti truyền đi lời của Tổng thống Nga Putin kêu gọi quân đội Ukraine hạ vũ khí
và chiếm quyền kiểm soát Ukraine, đồng thời cho biết, Matxcova không trông đợi vào bất cứ
thỏa thuận nào với chính quyền của Tổng thống Zelensky và không cho phép
Ukraine có vũ khí hạt nhân.
Còn ngoại trưởng Nga Lavrov thì khẳng
định, Matxcova sẽ tham gia đàm phán khi “các lực lượng vũ trang Ukraine đáp lại
lời kêu gọi hạ vũ khí”
và cũng không tin vào ý định sẵn sàng đàm phán về tình trạng Ukraine trung
lập của Tổng thống Zelensky.
Trong suốt
những ngày đầu chiến tranh, lập trường kiên quyết của chính quyền Nga là
Ukraine phải hạ vũ khí đầu hàng, phải công nhận Crimea là của Nga, phải công nhận
nền độc lập của hai nước cộng hoà tự xưng Donetsk và Luhansk, phải phi quân sự
hoá, phải không có vũ khí hạt nhân, không gia nhập NATO, không có chính quyền của
Tổng thống Zelensky. Tóm lại là Ukraine phải đầu hàng
vô điều kiện.
2.
Ngày
16/5/2022, theo báo
danviet.vn thì Đại sứ Nga tại Mỹ Anatoly Antonov cho biết:
“Người
Mỹ đang thúc đẩy chúng tôi vào các cuộc đàm phán, nhưng với một số điều kiện nhất
định. Tôi sẽ tiết lộ ba trong số những điều kiện đó“.
“Đầu
tiên là ngừng hành động quân sự như một phần của hoạt động quân sự đặc biệt của
Nga ở Ukraine. Thứ hai, chúng tôi phải rút quân đội trở lại vị trí của họ trước
ngày 24/2. Thứ ba là ‘sám hối về tất cả những gì chúng tôi đã làm’.“
“Đương
nhiên, chúng tôi đang nói một cách chắc chắn và rõ ràng, và chúng tôi chắc chắn
điều này – ít nhất là các nhà ngoại giao Nga đang làm việc tại đây sẽ không có
sự đầu hàng như vậy. Không bao giờ!“.
“Chúng
tôi tin chắc rằng tất cả các nhiệm vụ do Tổng tư lệnh tối cao đặt ra sẽ được
hoàn thành đầy đủ. Chúng tôi sẽ không
bao giờ đầu hàng, và không bao giờ lùi bước“.
3.
Sau
82 ngày giao tranh Nga – Ukraine (24/2-16/5/2022), gió đã đổi chiều.
Bây giờ
lãnh đạo Nga không nói về “Ukraine phải đầu hàng” mà lại nói về “Nga không bao
giờ đầu hàng”.
4.
Từ đầu chiến
tranh Nga – Ukraine cho đến hiện tại, Tổng thống Pháp Macron đã nhiều lần điện
đàm với Tổng thống Nga Putin để tìm kiếm giải pháp ngừng bắn.
Thời gian
đầu chiến tranh Nga – Ukraine thì Tổng thống Putin ra điều kiện ngừng bắn cho Tổng thống
Macron. Còn bây giờ thì Tổng thống Macron lại tìm điều kiện ngừng bắn giữ
thể diện cho Tổng thống Putin, không làm nhục Nga.
Nếu điều kiện ngừng bắn để giúp cho Tổng thống Putin giữ thể
diện là nhượng chủ quyền lãnh thổ của Ukraine thì Ukraine sẽ không
bao giờ đồng ý. Ukraine đồng ý nhượng chủ quyền lãnh thổ cho Putin thì đã không
có chiến tranh tám năm ở Donbass với Nga từ 2014, càng không thể bùng nổ chiến
tranh Nga – Ukraine ngày 24/2/2022.
5.
Hoà ước sớm
nhất may ra có được – là sau khi quân đội Ukraine phản công lấy lại toàn bộ
lãnh thổ trước ngày 24/2/2022, tiềm tàng khả năng đánh chiếm lại Crimea và 2 nước
cộng hoà tự xưng Donetsk cùng Luhansk.
Hoà ước
cũng có thể xuất hiện khi có chính quyền mới ở Nga.
.
===========================================================
XEM
LẠI
Nga
xâm lăng Ukraina : Đảo chánh Putin để ngăn bóng ma nguyên tử ?
Thụy My - RFI
Đăng
ngày: 05/03/2022 - 16:36
Nguy cơ
tận thế nguyên tử chưa bao giờ cao như thế, kể từ sau khủng hoảng tên lửa Cuba
năm 1962. Các tướng lãnh Nga cần hiểu họ có thể bị truy tố vì tội ác chiến
tranh. Những tay chân phục tùng dưới trướng để tha hồ vơ vét, chứ không phải để
ra trước tòa án La Haye. Phương Tây có thể âm thầm bảo đảm nếu họ lật đổ Putin,
nước Nga sẽ có khởi đầu mới. Sa hoàng đỏ có thể lặng lẽ rút vào bóng tối.
Tên
lửa liên lục địa ( ICBM) có khả năng mang đầu đạn hạt nhân của Nga tại lễ diễn
binh kỷ niệm 71 năm chiến thắng phát xít trên Quảng trường Đỏ, Matxcơva, ngày
09/05/2016. AP - Alexander Zemlianichenko
Tất cả tuần báo Pháp ra số đặc biệt chuyên đề
Ukraina
Tất cả các
tuần báo uy tín kỳ này đều ra số đặc biệt dành gần như trọn số trang cho bài vở
về sự kiện Nga xâm lược Ukraina. Trên mặt tiền các ki-ốt sách báo Paris nổi bật
khuôn mặt trầm tư của tổng thống Ukraina, Volodymyr Zelensky. Ông xuất hiện
trên trang bìa L’Express trong màu áo trận, nón sắt rằn ri đội
đầu, và dòng tựa « Ai sẽ chận được Putin ? ». Cũng
trong chiếc áo khoác « treilli », tay đặt lên ngực, mắt nhìn thẳng âu
lo nhưng cương quyết, chân dung vị tổng thống trẻ nổi bật trên trang nhất Le
Point bên cạnh tít lớn « Volodymyr Zelensky, anh hùng của
tự do ». Đáng chú ý là tuần báo phá lệ, xuất bản ngay từ thứ Hai
thay vì giữa tuần.
L’Obs chọn ảnh bìa là một phụ nữ bật khóc
trước tòa nhà đổ nát, trước « Sự rung chuyển của thế giới ». Trang
nhất The Economist đơn giản là hai mảng màu xanh và vàng - màu
cờ của Ukraina - với những giòng máu đỏ đang nhỏ xuống ở giữa, nhấn mạnh « Sự
kinh hoàng phía trước ». Paris Match đăng ảnh một bé trai Ukraina
trong cảnh đổ nát, chạy tựa « Ukraina, tử đạo và anh hùng ». Chỉ
có Courrier International dành trang nhất cho Putin, nhưng tượng
trưng bằng một khuôn mặt đỏ rực hình cây nấm, theo sau là một vầng lửa nguyên tử,
với dòng tít lớn « Không thể tưởng tượng ».
Vladimir Putin, kẻ thù số 1 của hòa bình thế
giới
L’Express ghi nhận chỉ trong một ngày cuối
tuần, Liên Hiệp Châu Âu (EU) bỗng thay đổi hẳn, lần lượt phá vỡ những cấm kỵ
xưa nay. Châu Âu gởi vũ khí cho Ukraina với danh nghĩa tập thể, kể cả chiến đấu
cơ ; đóng băng tài sản của Vladimir Putin và Serguei Lavrov, loại Nga khỏi
hệ thống SWIFT, giới hạn hoạt động ngân hàng trung ương Nga. Đặc biệt Đức dám xếp
xó dự án Nord Stream 2, viện trợ vũ khí sát thương cho Ukraina, tăng mạnh ngân
sách quốc phòng. Trước đây những lúc EU biết đoàn kết chủ yếu để bảo vệ thị
trường chung, lần này EU bắt đầu chuyển đổi cả về địa chính trị lẫn quân sự.
Theo L’Obs, khi
điều các chiến xa đến Ukraina, Vladimir Putin không chỉ muốn xâm lăng một quốc
gia có chủ quyền, mà còn là tấn công vào nền dân chủ phôi thai ở Kiev - với cuộc
Cách mạng màu cam năm 2004 và Cách mạng Maidan 2014 - vì lo sợ sẽ lây lan sang
Nga. Ông ta đã lộ mặt, công khai chứng tỏ với những người - ngây thơ hay đồng
lõa - trong một thời gian quá dài từ chối công nhận sự thật : tổng thống Nga nay rõ ràng là kẻ thù số một
của hòa bình thế giới.
Le
Point trong
bài « Những con chó ngoan của Putin » đả kích không
chỉ một « Putin siêu quậy mặt bơm botox » đã đe dọa
phương Tây bằng vũ khí nguyên tử. Đó còn là sai lầm chiến thuật khủng khiếp của
Joe Biden, khi tuyên bố rằng lính Mỹ sẽ không hy sinh vì Ukraina trong bất cứ
trường hợp nào. Đó là châu Âu nhu nhược, đã cố thương lượng cho đến giới hạn của
sức chịu đựng. Bên cạnh đó là những người vận động hành lang ra sức bênh vực
Putin, kể cả một số tên tuổi lớn.
Tờ báo đặt
câu hỏi, vì sao kinh tế Nga đứng thứ 12 thế giới (sau Ý và Hàn Quốc), nhưng nếu
tính theo GDP trên đầu người, thì đứng tận thứ 65 ? Tại sao ở đất nước rộng
lớn nhất hành tinh, phong phú tài nguyên dầu khí, dự trữ ngoại hối khổng lồ, mà
người dân lại nghèo đến vậy ? Bởi vì dưới sự trị vì của Vladimir Putin, được
coi là một trong những người giàu nhất thế giới, nguồn lực đã bị ông ta và đồng
bọn mafia thâu tóm. Những chú cún ngoan ngoãn của Putin cần nhớ rằng nghĩa vụ
làm người là luôn phải đứng về phía các nạn nhân. Với một tội phạm chiến tranh
như Putin ở ngay ngưỡng cửa, sẽ là thảm họa nếu châu Âu không nhanh chóng tự chủ
về quốc phòng.
« Niet, thưa ông Putin »
Tương tự,
trong bài « Thời kỳ man rợ đã quay lại », nhà bình
luận Luc De Barochez lưu ý, từ khi hỏa tiễn Nga ập xuống các thành phố Ukraina,
các nước dân chủ không còn có thể sống vô tư lự như trước. Vài ngày bom đạn rền
vang đủ để hiểu rằng vận mệnh châu Âu liên đới với một Ukraina đang tử chiến.
Trong thế giới của Putin, sức mạnh chính là bảo hiểm nhân thọ. Trong khi đó
quân đội Pháp không thích ứng với chiến đấu cường độ cao, quân đội Đức bất lực.
Từ sau chiến tranh lạnh,
chi tiêu quốc phòng giảm 8% tại châu Âu, riêng Đức giảm đến 21%, còn Nga, Trung
Quốc, Hoa Kỳ không ngừng tăng lên.
Cuộc tấn
công vào Kiev năm 2022 nối dài sự kiện quân Hiệp ước Vacxava đè bẹp Mùa xuân
Praha năm 1968, và Hồng quân dẹp tan cách mạng Hungary năm 1956. Với sự ủng hộ
ngầm của Trung Quốc, sự thụ động của Ấn Độ, Putin biến nước Nga kiêu hãnh thành
kẻ bị cả thế giới xa lánh, thành Nhà nước côn đồ nguyên tử, thành mối đe dọa
cho dân chủ tự do. Nhân danh Châu Âu dân chủ, Ukraina anh hùng đã trả giá bằng
máu.
Cũng nhắc
lại sự kiện đưa xe tăng sang bóp nghẹt Mùa xuân Praha, bài xã luận « Niet,
thưa ông Putin » của L’Express nhắc nhở,
Gorbatchev sau đó nhìn nhận Liên Xô đã tự bóp nghẹt chính mình. Tờ báo viết : « Niet,
thưa ông Putin », châu Âu không suy tàn. Tháng 2/2021, ông ngoại trưởng
Lavrov của ông đã lăng nhục người đứng đầu ngành ngoại giao châu Âu khi Josep
Borrell thăm Matxcơva. Một năm sau, cũng ông Borrell ấy thông báo gởi 450 triệu
euro vũ khí cho Ukraina.
« Niet,
thưa ông Putin », Ukraina
không phải là Nga. Phủ nhận lịch sử của một dân tộc, ông là nguyên nhân khiến họ
càng củng cố bản sắc quốc gia, và nếu chiếm đóng Ukraina, ông sẽ sa vào vũng lầy.
Từ Việt Nam đến Afghanistan, hiếm khi các nước lớn thắng cuộc trong chiến tranh
bất đối xứng. « Niet, thưa ông Putin », ông không
làm chúng tôi sợ hãi. Chỉ trong tháng Hai, ông đã đưa vũ khí nguyên tử ra hù dọa
ba lần rồi. « Vâng, thưa ông Putin » sĩ quan KGB, sắp
đến tuổi 70, ông là người thuộc về quá khứ. Ngày nay, ở Kiev hay Kharkov, người
dân nói « niet » với ông bằng tiếng Nga, « ni » bằng
tiếng Ukraina.
Volodymyr Zelensky, thời thế tạo anh hùng
Trong lá
thư gởi độc giả, Le Point giải thích vì sao chọn tổng thống
Ukraina làm chủ đề trung tâm. Nhà văn người Ukraina, Vassili Grossman đã mô tả
một nhân vật trong truyện khi đến Stalingrad năm 1942, có cảm tưởng như « Lịch
sử đã rời khỏi những trang sách để hòa lẫn vào đời sống thực ». Trong
những ngày này, Lịch sử mang khuôn mặt Volodymyr Zelensky. Dù sắp tới như thế
nào đi nữa, ông đã là một anh hùng, đại diện cho tinh thần kháng chiến của cả một
dân tộc. Một chiến binh tranh đấu cho đất nước mình, nhưng còn cho dân chủ và tự
do châu Âu.
L’Obs cũng coi Volodymyr Zelensky là « Anh
hùng trong thảm kịch Ukraina ». Từ khi Nga xâm lược, sự can đảm
đã có một khuôn mặt biểu tượng. Đó là một người đàn ông nhỏ nhắn có ánh mắt
trong sáng, giọng nói khản đặc vì những đêm thức trắng, đã quyết định đương đầu
với quân đội đứng thứ nhì thế giới. Mỗi một đêm Kiev chống chọi được với quân
Nga là thêm một thành tích. Mặc chiếc áo thun đơn giản màu kaki, Zelensky có mặt
khắp nơi, tả xung hữu đột không mệt mỏi.
Từ đầu cuộc
xâm lăng, truyền thông Nga lan tràn tin giả là tổng thống Ukraina đã chạy trốn.
Để trả lời, Volodymyr Zelensky hôm 25/02 đăng một video lên mạng xã hội, trong
đó ông đứng tại con đường Bankova ở trung tâm Kiev cùng với ê-kíp của mình, nhấn
mạnh tổng thống, thủ tướng đều có mặt cùng với quân dân bảo vệ đất nước. Video
này có trên 15 triệu lượt xem. Trước đó, ông luôn bình tĩnh dù Nga dùng 200.000
quân bao vây, tránh tạo cớ cho địch gây hấn.
« Vova »,
tên gọi tắt của Volodymyr, sinh năm 1978 trong một gia đình Do Thái, cha là
giáo sư tiến sĩ về kỹ thuật, mẹ là kỹ sư. Chương trình truyền hình của ông
thành công vang dội, người tiền nhiệm Petro Porochenko từng là khán giả trung
thành của người nghệ sĩ trẻ, ngay cả Vladimir Putin cũng có lần cười nghiêng ngả.
Tháng 4/2019, Zelensky trở thành tổng thống gốc Do Thái đầu tiên trong lịch sử
Ukraina với tỉ lệ lên đến 73%. Giờ đây cả thế giới hồi hộp theo dõi số phận của
« Vova », tổng tư lệnh của một đất nước đang bị ngoại bang hùng mạnh
xâu xé. Ông từ chối lời đề nghị trợ giúp ra đi của Mỹ, dù biết mình là mục tiêu
số 1 trong « kill list » của Putin.
Vương triều khép kín của Sa hoàng đỏ
Ngược lại,
Vladimir Putin được mô tả là một người tách biệt với thế giới, nghi ngờ tất cả
mọi người - theo nhà báo Petra Prochazkova của nhật báo Denik N. ở Praha,
chuyên gia uy tín về Liên Xô cũ. Courrier International trích
dịch bài viết của ông với nhận định « Kremlin, một vương triều cô lập với triều thần là
các tướng lãnh ».
Trong thập
niên đầu cầm quyền, nhiều nhà báo, chính khách, doanh nhân, nghệ sĩ vẫn tiếp
xúc được với Putin. Nhưng nay chỉ những quan chức chấp nhận xét nghiệm và cách
ly 14 ngày mới có thể gặp ông. Từ hai năm qua, Vladimir Putin sống khép kín
trong « lồng son » ở Novo-Ogaryovo, ngoại ô Matxcơva. Tổng thống Nga
chỉ có một số rất ít người thân tín, mà báo chí Matxcơva gọi là « Bộ Chính
trị của điện Kremlin ». Thủ tướng và các bộ trưởng chỉ có vai trò rất
khiêm tốn.
Rất khó
đoán định về Putin vì ông ta tránh tất cả mọi kênh truyền thông hiện đại, không
sử dụng máy tính, không bao giờ đụng đến mạng xã hội. Điều này góp phần tách rời
ông chủ điện Kremlin khỏi thực tế đời sống. Putin không thể đi xe điện ngầm một
mình ở Matxcơva, không biết mua vé máy bay hay trả tiền hóa đơn điện. Ông cũng
không thổ lộ gì với các cố vấn thân cận. Người ta chỉ biết Putin là một người
vô cùng ích kỷ, thích ra những quyết định bất ngờ. Chừng như các tướng lãnh đã
khẳng định với Putin là có thể gây chiến, Đại Nga đối mặt được với các trừng phạt.
Nhưng L’Express đặt vấn đề, phải chăng « Lạm phát
là kẻ thù quan trọng nhất của Putin ? ».
Triết gia
Bernard Henri-Lévy so sánh trên L’Obs, một bên là Vladimir Putin
kiêu ngạo, tay chơi xấu tính, bạo chúa Néron sẵn sàng nổi lửa đốt thành La Mã.
Đối diện với ông ta là Volodymyr Zelensky, hiên ngang trước thử thách không
khác Churchill trong thời kỳ Luân Đôn bị Đức quốc xã oanh tạc. Một chỉ huy trưởng,
một nguyên thủ xứng tầm, mà Putin cứ ngỡ sẽ dễ dàng xơi tái. Zelensky là hình ảnh
khác của một châu Âu thông minh, hài hước, từ chối bị lãng quên. Hai bên
đang giao chiến trong trận đấu một mất một còn, giữa văn minh và man rợ.
Putin đã thua cuộc chiến Ukraina
Trên L’Express,
nhà sử học Yuval Noah Harari giải thích « Vì sao Putin đã thua
trong cuộc chiến ở Ukraina ». Chưa đầy một tuần sau khi khởi chiến,
chừng như ông ta bắt đầu một thất bại lịch sử. Giấc mơ của Vladimir Putin xây dựng
đế quốc Nga, luôn dựa trên một sự dối trá rằng Ukraina không thực sự là một quốc
gia, người Ukraina không phải là một dân tộc, rằng dân chúng Kiev, Kharkov,
Lviv…khao khát được sống dưới sự lãnh đạo của Matxcơva. Thật đáng xấu hổ, vì
Ukraina là một đất nước có trên 1.000 năm lịch sử, Kiev đã là một đại đô thị
khi Matxcơva thậm chí chưa phải là một ngôi làng. Nhưng nhà độc tài Nga lặp lại
lời nói dối này nhiều đến nỗi rốt cuộc chính ông ta cũng tin.
Khi vạch
ra kế hoạch xâm lăng, Vladimir Putin biết rằng về quân sự Nga là người khổng lồ
so với Ukraina, NATO sẽ không gởi quân cứu giúp, sự lệ thuộc vào khí đốt Nga
khiến phương Tây không dám trừng phạt mạnh. Putin muốn tấn công mạnh mẽ, thần tốc,
dựng lên một chính phủ tay sai và sau đó mặc kệ cho trừng phạt. Tuy nhiên có một
yếu tố quan trọng : đánh chiếm một nước dễ hơn là cai trị lâu dài nước đó.
Mỗi một
ngày trôi qua, lại càng thấy rõ là ông ta sẽ chuốc lấy thất bại. Người dân
Ukraina chống cự quyết liệt, khiến toàn thế giới ngưỡng mộ. Mỗi một xe tăng Nga
bị phá hủy, một lính Nga bị tiêu diệt càng làm củng cố quyết tâm chiến đấu, và
mỗi một người Ukraina thiệt mạng càng làm thù ghét quân xâm lược. Đối với một
dân tộc bị áp bức, hận thù chồng chất trong tâm khảm nuôi dưỡng sự kháng cự qua
nhiều thế hệ. Không phải cái tên Mikhail Gorbatchev sẽ được viết lên giấy khai
tử của đế quốc Nga, mà là tên Vladimir Putin. Khi Gorbatchev ra đi, người Nga
và Ukraina coi nhau như anh em, nay Putin biến hai dân tộc thành kẻ thù.
Mỗi một
ngày trôi qua, lại thêm những câu chuyện mới sẽ được kể lại, không chỉ trong những
ngày u ám hiện tại mà trong nhiều thập niên, nhiều thế hệ tới. Chuyện về một tổng
thống từ chối lời đề nghị di tản của Mỹ « Chúng tôi không cần taxi
mà chỉ cần đạn dược », chuyện những người dân cố chận xe tăng
Nga…Những câu chuyện Ukraina làm tăng thêm can đảm cho các chính phủ Âu Mỹ. Nếu
dân Ukraina dám chận thiết giáp Nga bằng tay không, thì Đức cũng dám giao cho họ
vũ khí chống tăng, Mỹ dám loại Nga khỏi hệ thống SWIFT…
Bóng ma nguyên tử hiện về từ địa ngục
L’Obs nói về « Bóng ma chiến
tranh nguyên tử ». Điều cấm kỵ tối hậu sau Hiroshima và Nagasaki,
lại như quỷ sứ hiện ra từ địa ngục. Có thể nào ông chủ điện Kremlin không chỉ
đem kho vũ khí 6.000 đầu đạn hạt nhân ra dọa, mà còn dám sử dụng ?
Vladimir
Putin từ lâu đã chuẩn bị cho việc xưng hùng xưng bá. Hơn mười năm qua, ông ta đổ
số tiền lớn vào việc hiện đại hóa quân đội, theo bộ trưởng Quốc Phòng Nga thì
đã hoàn thành được 90%. Hôm trình làng hỏa tiễn siêu thanh, Putin đắc chí « Bây
giờ phương Tây phải lắng nghe tôi ». Nga còn duy trì dọc theo các
biên giới với phương Tây hàng ngàn hỏa tiễn mang đầu đạn nguyên tử chiến thuật,
có nghĩa là nhằm sử dụng trên chiến địa.
Nguy cơ tận
thế nguyên tử chưa bao giờ cao như thế, kể từ sau khủng hoảng tên lửa Cuba năm
1962. Ngày nay, xung đột hạt nhân có thể nổ ra theo nhiều cách, chẳng hạn báo động
nhầm, hay NATO bắn nhầm một phi cơ Nga như vụ lực lượng thân Nga ở Donbass bắn
rơi một máy bay dân sự năm 2014. Khả năng khác là Putin muốn làm một cú dứt điểm,
hay dằn mặt Thụy Điển, Phần Lan trước khi hai nước này vào được NATO, hoặc trả
đũa Thổ Nhĩ Kỳ vì đã cấm tàu Nga vào Hắc Hải.
Tấn công vào các cơ sở hạt nhân Ukraina,
Putin gây hoảng loạn
L’Express nói thêm, để gây hoảng sợ,
Kremlin không chỉ đe dọa mà còn nhắm vào các địa điểm nguyên tử dân sự của
Ukraina. Không phải là tình cờ khi hôm 24/02 Nga tấn công khu vực Tchernobyl,
khiến hàng ngàn người châu Âu vội vã chạy đến nhà thuốc mua i-ốt, cách duy nhất
để hạn chế tác động phóng xạ.
Hôm thứ
Năm 03/03, vài giờ sau khi nói chuyện với tổng thống Pháp Emmanuel Macron,
Vladimir Putin cho quân Nga đánh vào Zaporijjia, nhà máy điện nguyên tử lớn nhất
châu Âu, gây hỏa hoạn khiến suốt đêm mọi người như ngồi trên đống lửa. Hiện vẫn
chưa thể biết được đây là chiến lược địa chính trị của Putin hay là… bệnh lý
tâm thần.
Theo nhà
nghiên cứu Benjamin Hautecouverture, Vladimir Putin không thể một mình
« nhấn nút đỏ », mà phải có sự phối hợp với bộ trưởng Quốc Phòng và tổng
tham mưu trưởng quân đội. Có điều bộ trưởng Serguei Shoigu nổi tiếng diều hâu
và thân cận với tổng thống. Một điểm đáng chú ý nữa là chủ trương về nguyên tử
của Nga đã được chỉnh sửa năm 2020, trong số lý do để dùng đến vũ khí hạt nhân
là « sự tồn vong của Nhà nước đứng trước nguy hiểm ». Nhưng
hiện chẳng ai đe dọa Nhà nước Nga, trừ phi Putin coi « Nhà nước chính là
ông ta ».
Một cuộc đảo chánh cung đình ?
Cựu vô địch
cờ vua Garry Kasparov khi trả lời phỏng vấn Paris Match nhận định,
Vladimir Putin không hề nghĩ châu Âu đoàn kết chống lại ông ta, và đánh giá thấp
quyết tâm của quân dân Ukraina, cứ ngỡ Zelensky sẽ sợ hãi chạy trốn. Putin định
chiếm Kiev chớp nhoáng, ông ta không chuẩn bị cho một cuộc chiến trường kỳ.
Nhà đối lập
khuyến cáo, cần trục xuất Nga ra khỏi các tổ chức quốc tế, triệu hồi các đại sứ,
giảm trao đổi ngoại giao, biến Vladimir Putin thành kẻ bị khắp thế giới tẩy
chay. Và nhất là khiến chế độ của ông ta phải phá sản. Loại khỏi SWIFT, trừng
phạt các ngân hàng hay những tập đoàn như Gazprom… Putin hiện có rất nhiều tiền,
nhưng chiến tranh rất tốn kém, không thể kéo dài với nhịp độ này. Bên cạnh đó
là tịch biên tài sản của các tài phiệt thân Putin ở nước ngoài, hủy visa những
bạn bè ông ta đang sống ở ngoại quốc - chỉ cần chọn vài ba người làm gương.
The
Economist cũng
cho rằng nếu Vladimir Putin gây ra biển máu, phương Tây có thể cấm vận dầu khí,
viện trợ cho Ukraina nhiều vũ khí tối tân hơn. Về phía Nga, các tướng lãnh cần
hiểu họ có thể bị truy tố vì tội ác chiến tranh – bằng chứng có đầy dẫy trong
vô số điện thoại di động. Những tay chân phục tùng dưới trướng Putin để tha hồ
vơ vét chứ không phải để ra trước tòa án La Haye.
Phương Tây
có thể âm thầm bảo đảm nếu họ lật đổ Putin, nước Nga sẽ có khởi đầu mới. Sa
hoàng đỏ có thể lặng lẽ rút vào bóng tối. Một cuộc đảo chánh trong hoàng cung sẽ
tránh được thảm trạng kinh tế sụp đổ, lính Nga tử trận ngày càng nhiều, những
người anh em Ukraina bị thảm sát vì tham vọng của một cá nhân duy nhất. Trong
cuộc chiến phi nghĩa do Putin gây ra, cả ông ta lẫn nước Nga đều không thể chiến
thắng.
No comments:
Post a Comment