CHỈ THỊ 15 - CHIẾC ÁO GIÁP CỦA ĐẢNG VIÊN ? (Cát Linh - RFA)

Chỉ thị 15 - Chiếc áo giáp của đảng viên?

Cát Linh, phóng viên RFA
2016-03-1

http://www.rfa.org/vietnamese/in_depth/decision-no-15-armor-of-party-members-cl-03112016141813.html

Ngay sau khi lời phát biểu của thiếu tướng Phan Anh Minh, phó giám đốc Sở Công an TP Hồ Chí Minh thừa nhận “Công an không được trinh sát Đảng viên, vì vướng chỉ thị 15”, dư luận trong nước đều hướng về một biên bản được cho là rất quyền lực này.

Có thật sự đây là một chỉ thị bí mật mà chỉ vừa được thiếu tướng Phan Anh Minh tiết lộ? Và chỉ thị 15 có ý nghĩa như thế nào trong công tác phòng chống tham nhũng?

Một chỉ thị tuyệt mật

Chỉ thị 15 do Bộ chính trị đưa ra vào ngày 7 tháng 7 năm 2007 về sự lãnh đạo của Đảng đối với các cơ quan quan bảo vệ luật pháp trong công tác điều tra, xử lý các vụ án và công tác bảo vệ đảng.

Tuy nhiên, chỉ sau khi thiếu tướng Phan Anh Minh, phó giám đốc Sở Công an TP.HCM, có lời phát biểu tại Hội nghị tổng kết phòng chống tham nhũng, lãng phí năm 2015, nội dung của chỉ thị này mới được tiết lộ:

“Các cơ quan bảo vệ pháp luật khi phát hiện có dấu hiệu đảng viên vi phạm đều phải báo cáo bằng văn bản với tổ chức đảng, cấp ủy đảng quản lý trực tiếp đảng viên đó, khi được tổ chức đảng, cấp ủy đảng xem xét đồng ý cho điều tra, khởi tố, bắt... thì cơ quan bảo vệ pháp luật mới được tiến hành các biện pháp tố tụng.”

Luật sư Trần Quốc Thuận, nguyên Phó chủ nhiệm văn phòng Quốc hội xác nhận có nghe về nội dung của chỉ thị 15 này đúng như những gì thiếu tướng Phan Anh Minh phát biểu:

“Chỉ thị 15 thì tôi có nghe có người nói đến. Khi muốn truy tố, tạm giam, xử lý xét xử một Đảng viên thì phải báo cho cấp quản lý người đó biết để xử lý Đảng viên, cụ thể là đình chỉ sinh hoạt Đảng hoặc khai trừ Đảng thì lúc đó mới có thể tiến hành các thủ tục được.”

Tuy nhiên Luật sư Trần Quốc Thuận cho biết trong nhiều năm công tác, ông chưa từng nghe hoặc tận mắt nhìn thấy chỉ thị đó :

“Vì biên bản đó là tuyệt mật, chỉ có thủ trưởng, những người đứng đầu ngành các cơ quan, tổ chức thì mới biết. Tôi có nghe nói, nghe người ta thuật lại chứ chưa thấy biên bản đó.”

Một người với nhiều năm tuổi Đảng, nhưng đã từ bỏ vào ngày 22 tháng 8 năm 2014, Trung tá Quân đội nhân dân Việt Nam, Tiến sĩ, Bác sĩ Đinh Đức Long cũng thừa nhận trong nhiều năm là Đảng viên, ông cũng không được biết đến biên bản gọi là chỉ thị 15 :

“Ngày hôm nay tôi đọc báo tôi mới biết chỉ thị 15 chứ bản thân tôi với nhiều năm là Đảng viên tôi cũng không biết đến chỉ thị này. Tôi nghe nói chỉ thị này là chỉ thị mật cho nên họ không phổ biến rộng rãi.”

Luật sư Trần Quốc Thuận cho biết, chỉ đến khi ông nhận hồ sơ vụ án của blogger Ba Sàm Nguyễn Hữu Vinh, lúc đó ông mới được tiếp cận chỉ thị 15. Đặc biệt, ông cho biết chỉ thị 15 chính là một trong những lý do làm cho vụ án của blogger Ba Sàm Nguyễn Hữu Vinh chưa thể đem ra xét xử :

“Viện kiểm sát tối cao đề nghị điều tra và đề nghị phục hồi đảng tịch. Tôi tìm hiểu tại sao phải làm vậy thì người ta nói anh này là Đảng viên nhưng chưa đình chỉ sinh hoạt Đảng, chưa khai trừ Đảng, chưa xoá tên Đảng thì truy tố như vậy sẽ vướng chỉ thị 15.”

“Vì những người ngồi xét xử ở Việt Nam đều là Đảng viên cả, nên có lẽ câu chuyện người ta đặt ra là anh là Đảng viên thì anh có chấp hành chỉ thị 15 không, mà nếu chấp hành chỉ thị 15 thì tôi cho rằng vụ án Ba Sàm Nguyễn Hữu Vinh có nhiều khúc mắc khó tháo gỡ.”

Chiếc áo giáp của Đảng viên

Tại Hội nghị tổng kết phòng chống tham nhũng, Thiếu tướng Phan Anh Minh, phó giám đốc Sở Công an TP Hồ Chí Minh đưa ra lý do vì sao Công an TP không phát hiện được án tham nhũng, đó là “Vì CATP cũng phải chấp hành chỉ thị 15, hầu hết đối tượng thực hiện hành vi tham nhũng là đảng viên mà công an thì không được quyền tổ chức trinh sát đảng viên.”

Như lời giải thích của thiếu tướng Phan Anh Minh ở trên, có thể hiểu chỉ thị 15 không những đang giám sát, quản lý toàn bộ quá trình tố tụng của một vụ án liên quan đến đối tượng là Đảng viên mà còn quyết định vụ án nào sẽ được trinh sát và khởi tố.

Cũng từng là một Đảng viên, tuy nhiên Tiến sĩ Đinh Đức Long, ngay khi biết đến chỉ thị 15 thì ông đã thể hiện quan điểm bất bình về biên bản này :

“Nói về góc độ luật pháp, chỉ thị này của Đảng Cộng sản Việt Nam đã đi vi phạm pháp luật. Vì mọi công dân đều bình đẳng trước pháp luật thì tại sao người Đảng viên lại không bị điều tra?”

Một cách hình tượng hơn, Tiến sĩ Đinh Đức Long so sánh chỉ thị 15 với hình ảnh của một chiếc áo giáp nhằm mục đích “bảo vệ cho những Đảng viên có thể độc quyền tham nhũng mà không ai dám đụng vào được. Không có phương tiện nào về mặt pháp lý để làm được cả.”

“Theo lời thiếu tướng Phan Anh Minh nói thì với chỉ thị này, người tham nhũng được bảo vệ tuyệt đối, vì đa số người tham nhũng là Đảng viên có chức có quyền. Và chỉ thị 15 đã bảo vệ cho họ. Công an là lực lượng chuyên chính rất là mạnh hiện nay mà không đụng vào được thì làm sao quân đội, nhân dân chúng tôi đụng vào được?”

Luật sư Trần Quốc Thuận lại có một nhận định khác tích cực hơn. Ông nói rằng công việc chống tham nhũng đã được chính phủ chuyển sang cho bên Đảng và trưởng uỷ ban chống tham nhũng hiện giờ là Tổng bí thư. Đó là một cách để không bị vướng chỉ thị 15 của Bộ chính trị :

“Còn việc kỳ này có nhiều người xuất phát nguyên là cán bộ công an tướng lãnh công an giờ giữ những vị trí quan trọng trong Đảng và nhà nước thì tôi cho rằng đó là sự phát triển bình thường của cán bộ. Hiện nay theo giới thiệu kỳ này ra ứng cử vào đại biểu Quốc hội thì số người bên quân đội đông hơn bên công an. Cho nên trong quá trình làm việc thì nơi nào làm tốt thì họ phát triển chứ tôi chưa thấy có sự chi phối nào của công an trong bộ máy Đảng và nhà nước.”

Sau lời phát biểu thẳng thắn của Thiếu tướng Phan Anh Minh, rất nhiều ý kiến trên truyền thông mạng cho rằng sẽ có nhiều chuyên án được phá vỡ. Cũng như nhận định mà chúng tôi ghi nhận từ Tiến sĩ Đinh Đức Long cho biết rằng theo ông, những sự thật vốn được che giấu bao lâu nay trong Đảng cộng sản cũng như Bộ chính trị Việt nam đang dần dần lộ ra.