Paul Goble | Jamestown Foundation
Hnb
Tran cùng với Phúc
Lai GB , biên dịch
Tóm
tắt:
Cuộc
xâm lược Ukraine của Vladimir Putin nhằm mục đích tái khẳng định sự thống trị đối
với không gian Liên Xô cũ, nhưng sự phản kháng của Ukraine và sự ủng hộ bền bỉ
của phương Tây lại làm suy yếu ảnh hưởng của Moscou trong khu vực.
Cuộc
chiến của Moskva chống lại Ukraine đã khiến các nước cộng hòa thuộc Liên Xô cũ
theo đuổi các chính sách đối ngoại độc lập hơn khi họ tìm cách tự bảo vệ mình
khỏi sự XÂM LƯỢC TIỀM TÀNG CỦA NGA và sự cô lập quốc tế.
Bất
kỳ nỗ lực nào trong tương lai của Moscou nhằm sử dụng vũ lực quân sự ở các quốc
gia hậu Xô Viết khác để đảo ngược quá trình này có thể sẽ phản tác dụng và có
khả năng khiến SỰ CHIA RẼ NÀY LAN RỘNG TRỞ LẠI LIÊN BANG NGA.
*
Vladimir
Putin đã phát động cuộc xâm lược toàn diện vào Ukraine một phần nhằm củng cố và
mở rộng sự thống trị không thể bị thách thức của Moscou trong không gian Liên
Xô cũ. Thành công tương đối của sự kháng cự của Ukraine và tác động của cuộc
chiến tranh của Putin chống lại Ukraine đối với các hành động của Nga ở những
nơi khác đã tạo ra HIỆU ỨNG NGƯỢC, khiến nhiều nước cộng hòa thuộc Liên Xô cũ
xa lánh Nga và khiến họ theo đuổi các chính sách đối ngoại độc lập hơn để tự bảo
vệ mình khỏi sự xâm lược của Nga và tình trạng bị quốc tế cô lập của Nga.
Hy
vọng của Putin rằng cuộc xâm lược toàn diện của ông ta sẽ làm suy yếu phương
Tây và khôi phục sự thống trị của Nga đối với các nước cộng hòa thuộc Liên Xô
cũ có thể đã thành hiện thực nếu chiến tranh kết thúc nhanh chóng và dứt khoát.
Thay vào đó, sự kháng cự kiên quyết của Ukraine, sự ủng hộ quốc tế dành cho
quân đội Ukraine và bế tắc ngoại giao đã khiến cuộc chiến kéo dài hơn 3 năm,
làm suy yếu mối quan hệ của Nga với phương Tây và vị thế của nước này trên khắp
không gian thuộc Liên Xô cũ.
Các
nhà lãnh đạo của các nước cộng hòa thuộc Liên Xô cũ dường như đang nhận ra rằng
quân đội Nga không phải là toàn năng. Tuy nhiên, những phản ứng ngạo mạn của
Moscow trước những động thái như vậy, bất chấp sự thiếu hụt ưu thế quân sự đã
được chứng minh, đang làm suy yếu mối quan hệ giữa Moscou với thậm chí cả những
quốc gia trước đây chưa từng cắt đứt quan hệ với Điện Kremlin.
Các
thế lực bên ngoài đã có nhiều cơ hội hơn để mở rộng ảnh hưởng của mình khi ảnh
hưởng của Moscow suy yếu, củng cố vị thế đang suy yếu của Điện Kremlin. Nga khó
có thể giành lại được quyền lực đó trừ khi Moscou thay đổi thái độ và cách tiếp
cận, ĐIỀU NÀY KHÓ CÓ THỂ XẢY RA CHỪNG NÀO PUTIN CÒN NẮM QUYỀN.
Nhà
báo độc lập người Nga #Vladimir_Solovyev đã công bố một
cuộc khảo sát toàn diện trên trang tin tức #Important_Stories, một kênh mà
chính quyền Putin đã nỗ lực ngăn chặn, cho thấy cuộc chiến của Putin chống lại
Ukraine đã đẩy không gian hậu Xô Viết ra khỏi phạm vi ảnh hưởng của Nga như thế
nào.
●
Theo Solovyev, những thay đổi đáng kể nhất trong việc xoay trục khỏi Moscou là ở
vùng #Nam_Kavkaz. Moscou đã chuyển từ vai trò là
trọng tài trong quan hệ giữa Armenia và Azerbaijan, thực chất là sử dụng chiến
thuật chia để trị để giữ hai bên bất hòa, sang trở thành kẻ thù của cả hai.
Phát
biểu của Tổng Thống Azerbaijan #Ilham_Aliyev vào ngày 19 tháng 7 rằng
Ukraine không nên công nhận bất kỳ sự chiếm đóng nào trên lãnh thổ của mình là
hợp pháp là một biểu tượng cho sự thay đổi này trong bối cảnh mối quan hệ
Nga-Azerbaijan đang xấu đi. Aliyev đã so sánh việc Nga chiếm đóng lãnh thổ
Ukraine với cuộc xung đột Azerbaijan-Armenia về Nagorno-Karabakh, lưu ý rằng
Baku chưa bao giờ công nhận yêu sách của Armenia đối với vùng đất hiện đang nằm
dưới sự kiểm soát của Azerbaijan. Những tuyên bố từ các nước cộng hòa thuộc
Liên Xô cũ công khai kêu gọi một quốc gia khác phủ nhận ý chí của Moscow sẽ là
điều không thể tưởng tượng được trước năm 2022. Tệ hơn nữa, Azerbaijan đã tẩy
chay một cuộc họp của Cộng Đồng Các Quốc Gia Độc Lập (CIS) trong cùng tuần đó.
Các
quốc gia còn lại ở Nam Kavkaz cũng đang thể hiện xu hướng tương tự. Armenia đã
dần rời xa ảnh hưởng của Nga bằng cách theo đuổi một hiệp định hòa bình với
Azerbaijan, không do Moscow làm trung gian, mở rộng quan hệ với Thổ Nhĩ Kỳ và củng
cố quan hệ với châu Âu như định hướng chính sách đối ngoại hàng đầu của mình.
Ngay
cả ở Georgia, nơi Moscou đã đạt được tiến bộ trong việc khôi phục ảnh hưởng,
kéo Tbilisi ra khỏi Liên Minh Châu Âu và Tổ Chức Hiệp Ước Bắc Đại Tây Dương
(NATO), các cuộc biểu tình chống Kremlin vẫn tiếp diễn, leo thang đến mức khiến
một số người ở Moscou lo ngại.
Các quốc gia hậu Xô Viết khác ngoài Nam Kavkaz
đang dần xa lánh Moscow khi CÁC CHÍNH PHỦ NHẬN RA SỰ YẾU KÉM VÀ KHÔNG ĐÁNG TIN
CẬY CỦA NGA VỚI TƯ CÁCH LÀ MỘT ĐỐI TÁC.
Ba
nước #Baltic, vốn chưa bao giờ là một phần
hợp pháp của Liên Xô và không muốn gia nhập các tổ chức do Moscou lãnh đạo kể từ
khi Liên Xô sụp đổ, đã trở thành một trong những thành viên chống Nga kiên quyết
nhất của phương Tây.
Moldova
tiếp tục hướng về phương Tây, bất chấp sự che đậy của Moscou nhằm ngăn chặn bước
tiến của họ.
●
Các nước #Trung_Á, mặc dù thận trọng hơn các
khu vực khác trong việc thách thức Moscou, đang nỗ lực xây dựng năng lực quân sự
và ngày càng hướng về Trung Quốc, Nam Á và phương Tây hơn là Moscou, đặc biệt
là trong bối cảnh chính sách bài ngoại của Moscou đối với người di cư từ khu vực
đó.
●
Ngay cả Belarus, từ lâu là đồng minh thân cận nhất của Moscow trong không gian
Liên Xô cũ, cũng đang phần nào phá vỡ quan hệ với Nga, thả 14 tù nhân chính trị
vào ngày 21 tháng 6 để đánh dấu cuộc gặp với Đặc phái viên Tổng thống Hoa Kỳ về
Ukraine #Keith_Kellogg.
Sự
suy yếu của Nga trong không gian hậu Xô Viết do chiến tranh xâm lược Ukraine đã
làm nổi bật sự yếu kém của Nga và cho thấy Moscou ít quan tâm và đầu tư hơn cho
các quốc gia khác ngoài Ukraine. Khi các quan chức Nga tương tác với các quốc
gia này, thái độ NGẠO MẠN VÀ ĐÒI HỎI SỰ TÔN TRỌNG của họ đã làm trầm trọng thêm
các vấn đề của Moscou.
Mối
quan hệ ngày càng xấu đi của Điện Kremlin với Azerbaijan sau vụ Nga bắn hạ một
máy bay của Azerbaijan vào cuối năm 2024 và vụ bắt giữ và sát hại các nhà hoạt
động Azerbaijan gần đây tại Nga là một ví dụ điển hình. Nga không muốn hoặc
không thể điều chỉnh hành vi ngoại giao của mình để phù hợp với thực tế địa
chính trị đang thay đổi, thậm chí từ chối sử dụng các nguồn lực "quyền lực
mềm" mà họ vẫn còn ở một số quốc gia hậu Xô Viết.
Quan
niệm cho rằng Moscou là YẾU ĐUỐI NHƯNG KIÊU NGẠO không có dấu hiệu thuyên giảm,
tạo ra một khoảng trống cho các thế lực bên ngoài có thể mở rộng ảnh hưởng. Nhiều
người không phải người Nga ngay trong Liên Bang Nga cũng đang đi đến kết luận
tương tự khi cuộc chiến của Putin chống lại Ukraine kéo dài, điều này có thể
thúc đẩy họ tìm kiếm quyền tự chủ lớn hơn hoặc thậm chí là độc lập hoàn toàn.
Ukraine
đang tìm cách khai thác tâm lý bài Nga cả trong và ngoài Liên Bang Nga trong cuộc
chiến chống lại Điện Kremlin.
Thay
vì khôi phục một đế chế lấy Moscou làm trung tâm, cuộc chiến của Putin chống lại
Ukraine đang góp phần tạo nên khát vọng lớn hơn về quyền tự chủ và tự do khỏi ảnh
hưởng của Nga cả trong và ngoài nước Nga.
-----------------
Paul
Goble là
một chuyên gia kỳ cựu về các vấn đề sắc tộc và tôn giáo ở Âu Á. Ông thường
xuyên viết về Nga và Trung Á cho tờ Eurasia Daily Monitor.
HÌNH
:
https://www.facebook.com/photo?fbid=3205104026294396&set=pcb.3205104832960982
https://www.facebook.com/photo?fbid=3205104306294368&set=pcb.3205104832960982
No comments:
Post a Comment