Hàng không mẫu hạm Mỹ
thăm VN giữa lúc Trung Quốc gây hấn ở Biển Đông
Bùi Thư
BBC News Tiếng Việt
22 tháng 6 2023, 20:17 +07
https://www.bbc.com/vietnamese/vietnam-65984551
Tàu USS
Ronald Reagan dự kiến sẽ đến thăm Đà Nẵng từ 25-30/6/2023. Lần gần nhất tàu sân
bay Mỹ ghé cảng Việt Nam là tháng 3/2020. Một chuyến thăm khác được cho là đã
lên lịch vào tháng 7/2022 nhưng bị hủy sau đó.
Theo nguồn tin của BBC, chuyến thăm của biên đội tàu Hải quân Mỹ dự kiến
gồm tàu sân bay USS Ronald Reagan (CVN-76), soái hạm của Nhóm tác chiến tàu sân
bay số 5 (CSG 5), cùng tàu tuần dương USS Antietam (CG 54) và tàu tuần dương
USS Robert Smalls (CG 62) sẽ cập cảng thành phố Đà Nẵng từ 25-30/6.
Ngày 22/6, Bộ Ngoại giao Việt Nam cũng xác nhận tàu sân bay Mỹ USS Ronald
Reagan sẽ đến thăm Đà Nẵng trong khoảng thời gian trên.
Năm 2018 đánh dấu sự hiện diện trở lại Việt Nam của tàu sân bay Mỹ sau
hơn 40 năm, với chuyến thăm của tàu sân bay USS Carl Vinson (CVN 70) đến cảng
Tiên Sa (TP Đà Nẵng).
Việt Nam - Hoa
Kỳ có khả năng thành đối tác chiến lược trong năm nay?
Quan hệ Việt-Mỹ
sẽ có chuyển biến trong 'vài tuần, vài tháng' tới?
Giáo sư Carl Thayer từ Úc nói với BBC hôm 22/6 rằng, quyết định đón tàu
sân bay USS Ronald Reagan của Việt Nam diễn ra vào thời điểm Trung Quốc phải chịu
trách nhiệm trực tiếp về việc làm gia tăng căng thẳng trên Biển Đông.
Tiến sỹ Hà Hoàng Hợp từ Hà Nội nhận định với BBC ngày 22/6 rằng, các chuyến
thăm đến Việt Nam của tàu sân bay USS Ronald Reagan của Mỹ trong vài ngày tới
hay khu trục hạm trực thăng JS Izumo của Nhật Bản vừa qua đã nổi lên như một
phương cách thích hợp, nhằm tăng cường hợp tác quốc phòng giữa các quốc gia, đối
phó hiệu quả với các chiến thuật vùng xám của Trung Quốc ở khu vực châu Á-Thái
Bình Dương.
Tín
hiệu cho Trung Quốc
Tàu sân bay USS Ronald Reagan thăm Việt Nam trong bối cảnh có nhiều diễn
biến quan trọng về quốc phòng, an ninh hàng hải trong tháng 6.
Từ ngày 7/5 đến ngày 4/6, Trung Quốc cử tàu khảo sát Hướng Dương Hồng 10
được hộ tống bởi 12 tàu Cảnh sát biển Trung Quốc và tàu dân quân biển vào vùng
biển gần Bãi Tư Chính trong Vùng đặc quyền kinh tế (EEZ) của Việt Nam. Các tàu
này tuần tra gần các lô dầu khí mà Việt Nam cùng Nga khai thác, nhằm để khẳng định
các yêu sách chủ quyền của Trung Quốc.
Hôm 8/6, Tàu hải cảnh Trung Quốc CCG 5901 được ghi nhận xuất hiện tại
vùng biển thuộc vùng EEZ của Việt Nam ở phía tây bãi Tư Chính, theo Tướng
Raymond M. Powell từ Đại học Stanford.
Từ 17-20/6, trong chuyến thăm Ấn Độ của Bộ trưởng Bộ Quốc phòng Phạm Văn
Giang, Giáo sư Carl Thayer dự đoán, Việt Nam có khả năng sẽ ký kết thỏa thuận
mua từ 3 đến 5 đơn vị tên
lửa BrahMos từ Ấn Độ.
Bộ trưởng Quốc phòng Ấn Độ Rajnath Singh thông báo rằng Ấn Độ đang chuyển
giao tàu
hộ vệ tên lửa dẫn đường INS Kirpan cho Hải quân Nhân dân Việt Nam. Tin
này được đăng trên Tuổi Trẻ nhưng sau đó bị gỡ bỏ.
Từ ngày 20-23/6, Đài NHK đưa tin khu trục hạm trực thăng JS Izumo - chiến
hạm lớn nhất của Nhật Bản, cùng tàu khu trục Samidare đã cập cảng Cam Ranh. Trước
khi ghé Việt Nam, cả hai tàu này đã tập trận chung ở Biển Đông với các tàu Hải
quân Mỹ, trong đó có siêu hàng không mẫu hạm USS Ronald Reagan.
Đức tuyên
bố gửi tàu chiến tới khu vực giữa lúc căng thẳng dâng cao ở Biển Đông
Thêm tàu hải
cảnh Trung Quốc xuất hiện ở vùng đặc quyền kinh tế của Việt Nam?
Tàu Trung Quốc
rời vùng biển Việt Nam sau phản đối của Hà Nội
Trung Quốc gây
sức ép với Nga, có thể tạo xung đột cao 'chưa từng có' trên Biển Đông
Giáo sư Carl Thayer bình luận, dù không chắc các sự kiện trên là những diễn
biến rời rạc hay không nhưng nó cho thấy, trước việc Trung Quốc gia tăng phô
trương sức mạnh ở vùng biển của mình, Việt Nam đang theo đuổi chính sách quốc
phòng Bốn không được nêu trong Sách trắng Quốc phòng gần đây nhất - vào năm
2019.
Việt Nam xem xét phát triển quan hệ quốc phòng, quân sự cần thiết và phù
hợp với các nước cũng như ủng hộ công khai sự hiện diện của Hải quân Hoa Kỳ ở
Biển Đông miễn là nó đóng góp cho hòa bình và an ninh khu vực, theo GS Carl
Thayer.
USS Ronald Reagan
Tiến sỹ Hà Hoàng Hợp nêu quan điểm,
mối quan tâm chung về các hành động quyết đoán của Trung Quốc, đã khiến Việt
Nam trở thành một đối tác quan trọng đối với những nước đang tìm cách tăng cường
an ninh khu vực và duy trì trật tự dựa trên luật lệ.
"Thông qua các chuyến thăm cảng đến Việt Nam, các nước có thể thúc đẩy
hợp tác quốc phòng, xây dựng lòng tin lẫn nhau và phát triển các chiến lược
chung để chống lại các chiến thuật vùng xám của Trung Quốc, góp phần vào một
môi trường hàng hải ổn định và an ninh," ông Hợp nói.
Nhà nghiên cứu Hà Hoàng Hợp của ISEAS cũng phân tích rằng, các chuyến
thăm cảng Việt Nam là một nền tảng cho ngoại giao và tương tác cá nhân. Đây
cũng là cơ hội cho các cuộc thảo luận thẳng thắn về các thách thức an ninh khu
vực, bao gồm cả những lo ngại về sự quyết đoán của Trung Quốc:
"Sự hiện diện của các lực lượng hải quân đa quốc gia trong các chuyến
thăm cảng nhấn mạnh tầm quan trọng của việc duy trì ổn định khu vực, ngăn chặn
sự leo thang căng thẳng và ngăn chặn bất kỳ nỗ lực nào nhằm thay đổi hiện trạng
trong các vùng lãnh hải tranh chấp," TS Hợp ý kiến.
Tiến sỹ Hợp cũng nhấn mạnh thêm việc tăng cường các hoạt động hiện diện
là cách các nước tham gia gửi tín hiệu mạnh mẽ về sự đoàn kết và răn đe, chống
lại các hành động đơn phương của Trung Quốc.
Đối với việc các tàu Trung Quốc liên tục xuất hiện trong vùng EEZ của Việt
Nam, Hà Nội đã lên tiếng phản đối công khai và yêu cầu các tàu Trung Quốc rời
đi.
Tại Hội
nghị Quan chức Cấp cao ASEAN hôm 14/6, Đại sứ Vũ Hồ cũng đã bày tỏ
quan ngại về các diễn biến phức tạp tiếp diễn tại Biển Đông, đề nghị các đối
tác khi hoạt động tại Biển Đông cần tôn trọng luật pháp quốc tế và UNCLOS 1982.
Tàu
Trung Quốc tuần tra trên lô dầu khí Việt Nam ở Biển Đông
Sơ đồ của Tàu hải cảnh Trung Quốc 5205 đi qua Chim
Sáo ở lô 12W, mỏ Lan Đỏ - Lan Tây ở lô 06-1, mỏ Mộc Tinh ở lô 05-3 và Hải Thạch
lô 05-2 hồi 25/3
Việt
Nam giữa quan hệ Mỹ - Trung
Theo trang Navy.mil, Ronald Reagan được đưa vào hoạt động vào tháng 7 năm
2003, là một trong những chiến hạm vĩ đại nhất thế giới, thuộc lớp tàu sân bay
chạy bằng lò phản ứng hạt nhân. Đây là chiến hạm thứ 9 trong số 10 chiếc của lớp
Nimitz được đóng.
Con tàu được đặt theo tên của tổng thống thứ 40 của Hoa Kỳ và mang phương
châm "Hòa bình qua sức mạnh", một tuyên ngôn chủ đạo trong nhiệm kỳ tổng
thống của Reagan. Với khả năng mang tới 90
máy bay các loại, USS Ronald Reagan được coi là một lực lượng hùng hậu vượt
qua sức mạnh của không quân các nước vừa và nhỏ.
Hồi tháng 7/2022, hàng không mẫu hạm Ronald Reagan dự kiến ghé cảng Tiên
Sa, Đà Nẵng nhưng chuyến thăm này đã bị hủy bỏ trong thời gian ngắn mà không có
lời giải thích.
Việt Nam đứng
trên nhiều 'chân kiềng' quan hệ với Mỹ, Trung Quốc, Nga và EU
Chủ tịch Tập
'dặn dò' bạn tốt Putin điều gì lúc chia tay?
Trung-Mỹ gặp
nhau trước thế Chiến Quốc vừa đàm vừa đối?
Giáo sư Carl Thayer nói các nguồn tin riêng của ông tại Việt Nam báo rằng,
việc hủy bỏ được thực hiện theo yêu cầu của Việt Nam, sau khi Mỹ liên tục thay
đổi ngày thăm.
Ông Thayer nói Việt Nam đã lên kế hoạch để đón USS Ronald Reagan và việc
này đương nhiên ảnh hưởng đến cuộc sống của người dân ở Đà Nẵng. Tuy nhiên với
sự thay đổi ngày từ phía Mỹ, các quan chức Việt Nam quyết định rằng việc này
gây nhiều phiền hà.
"Thời điểm đó, tôi đã suy đoán Việt Nam đặc biệt nhạy cảm với phản ứng
của Bắc Kinh trước những căng thẳng về hải quân và không quân quanh Đài Loan,
nhằm đáp trả chuyến thăm của Chủ tịch Hạ viện Mỹ Nancy Pelosi tới Đài Bắc.
"Tháng 7/2022, Trung Quốc công khai chỉ trích Mỹ là nguồn cơn của
căng thẳng và bất ổn. Việt Nam có thể cảm thấy chuyến thăm của tàu sân bay USS
Ronald Reagan vào thời điểm đó là không phù hợp," ông Thayer nói.
Tiến sỹ Hà Hoàng Hợp thì nói với BBC rằng, chuyến thăm của tàu sân bay Mỹ
tháng 7/2022 là do Mỹ quyết định hủy, sau khi tham vấn với Bộ Quốc phòng Việt
Nam, không phải phía Việt Nam đơn phương hủy.
Thời điểm đó, ông Hợp cũng cũng nói quan hệ Việt - Mỹ vẫn đang tốt đẹp.
Việt Nam được cho là tích cực hợp tác với các cường
quốc như Mỹ, Trung Quốc, Nga, EU và khối ASEAN để đạt được trạng thái cân bằng
an ninh.
Tới khoảng cuối tháng 3/2023, Tổng thống Mỹ Joe Biden đã có cuộc điện đàm
hiếm hoi với Tổng Bí thư Việt Nam - Nguyễn Phú Trọng, hứa hẹn "thúc đẩy,
phát triển, làm sâu sắc hơn quan hệ song phương'.
Sau cuộc điện đàm trên, nhiều chuyên gia nhận định Việt Nam và Mỹ có khả
năng nâng cấp lên quan hệ đối tác chiến lược trong năm nay.
Tuy nhiên, yếu
tố Trung Quốc và hồ sơ nhân quyền của Việt Nam được cho là những điều
nằm trong cân nhắc của cả hai phía trong việc "xích lại gần nhau
hơn".
Trung Quốc
sẽ phản ứng ra sao nếu Việt - Mỹ nâng cấp đối tác chiến lược?
Báo cáo an
ninh 2023 của IISS nói về cách Việt Nam 'xử lý' ngoại giao với các cường quốc
Tiến sỹ, nhà nghiên cứu Bích Trần của Trung
tâm Nghiên cứu Chiến lược và Quốc tế (CSIS) ở Washington DC chia sẻ với BBC hồi
7/6 rằng, Việt Nam cũng như nhiều nước khác muốn duy trì quan hệ tốt đẹp với
Trung Quốc lẫn Mỹ do họ đã quen hợp tác và hưởng lợi từ cả hai.
Trước đó, cuối tháng 3, bà Bích nói nỗ lực tăng cường quân sự có thể giúp
Việt Nam chủ động hơn trong việc bảo vệ quyền lợi và chủ quyền ở Biển Đông,
nhưng khoảng cách giữa sức mạnh quân sự của Việt Nam và Trung Quốc ngày càng
tăng. Do vậy, trong những năm gần đây Việt Nam đã cởi mở hơn trong hợp tác quốc
phòng với và tiếp nhận viện trợ an ninh từ các nước phương Tây.
Theo quan sát của Tiến sỹ Hà Hoàng Hợp, Việt Nam đang đứng trên nhiều
"chân kiềng" quan hệ với các nước Mỹ, EU, Nhật Bản, Ấn Độ. Nga, Trung
Quốc... để duy trì hòa bình, ổn định khu vực châu Á-Thái Bình Dương, Đông Nam
Á, trong đó có Biển Đông, chứ không bó hẹp ở sự cạnh tranh Mỹ - Trung.
Vị thế của Việt Nam cũng được coi trọng hơn trong chiến lược Ấn Độ
Dương-Thái Bình Dương. Bằng chứng là xuyên suốt Đối thoại Shangri-la 2023, Việt
Nam được Bộ trưởng Quốc phòng của các nước như Mỹ, Anh, Canada,.. nhắc tên
trong các diễn văn công khai tại sự kiện.
Từ khi nổ ra cuộc chiến Nga xâm lược Ukraine, IISS đánh giá Việt Nam cùng
với một số nước như Ấn Độ, Trung Quốc đã lựa chọn "đi dây" quan điểm
của mình và "thận trọng khi chỉ trích Moscow". Việt Nam cũng đang đa
dạng hóa nguồn cung cấp vũ khí do số lượng vũ khí mà Hà Nội mua từ Nga đã giảm
do cuộc chiến ở Ukraine.
No comments:
Post a Comment