Bốn Phương: June 2025

Monday, 30 June 2025

ĐIỆN, NƯỚC CHO AI (?) (Nguyễn Đăng Anh Thi | VnExpress)

Dở với hòa bình, kém với chiến tranh

Nguyễn Hoàng Văn

29/06/2025

https://baotiengdan.com/2025/06/29/do-voi-hoa-binh-kem-voi-chien-tranh/

“Cách hiệu quả nhất để gìn giữ hòa bình”, theo George Washington, Tổng thống đầu tiên của nước Mỹ, là phải “sẵn sàng cho chiến tranh” nhưng, hiện tại, ông Tổng thống thứ 47 của nước này lại chơi kiểu khác [1]. Ông ta, Donald Trump, như có thể thấy mới đây, thì bốc đồng với chiến tranh vì quá mót một… giải thưởng hòa bình [2].

Nhưng Trump lại rất kém với chiến tranh. “Binh bất yếm trá” (Tôn Tử), chiến tranh là trò chơi của sự dối trá thì điều trọng yếu nhất là che giấu ý đồ của mình, là không mù quáng tin vào đối thủ trong khi Trump lại nói nhiều, hay “nổ” nhưng hoàn toàn “thật thà”.

Đây không phải là sự thật thà của người lương thiện, chính trực mà là kiểu “cả tin” của người ngây ngô, nhẹ dạ nếu không nói là mù quáng. Như khi Trump, trong cuộc họp báo chung ở Phần Lan năm 2018, thẳng tay phủ quyết công sức điều tra của bộ máy an ninh tình báo Mỹ về sự can thiệp của Nga trong nội tình chính trị Mỹ: “Tổng thống Putin nói vậy thì tôi tin vậy” [3]. Hay như mới đây, khi Trump hí hửng tuyên bố cuộc đình chiến Israel – Iran sau lời hứa từ hai phía để rồi, hầu như ngay sau đó, lại lồng lộn chửi thề với cả hai phía [4].

Từng thể hiện sức mạnh vô song trong Đệ nhị Thế chiến khi cùng lúc có thể đương đầu trên cả hai mặt trận, Âu châu và Thái bình dương, tại sao Mỹ bị sa lầy và nản lòng bỏ cuộc với decent interval chỉ với mỗi chiến trường Việt Nam? Nguyên nhân thì nhiều mà chính yếu nhất và liên quan đến đề tài đang bàn, là sự mù mờ của Robert McNamara khi xem việc binh đao trên một chiến trường phi quy ước như thể việc kinh doanh quy ước.

Tốt nghiệp kinh tế học với các tín chỉ phụ về toán và triết học, từng làm phụ giảng môn kế toán tại Havard rồi tham gia Đệ nhị Thế chiến như một sĩ quan thống kê chuyên phân tích hiệu quả của các phi tuần oanh tạc tại Bộ Quốc phòng rồi cải tổ và vực dậy công ty Ford như một phép màu, McNamara tin rằng không có trở ngại nào là không giải quyết bằng những phương pháp phân tích hệ thống và đã điều hành cuộc chiến tại Việt Nam bằng cái nghề ruột của mình. Cái nghề đòi hỏi sự phân tầng và rạch ròi trách nhiệm của luật kế toán. Cái nghề mà sự nhìn xa trông rộng nào cũng nằm trong khuôn khổ của mấy mô hình xác suất thống kê.

Chiến thắng thì phải tương thuận với số lượng và thời hạn những cuộc hành quân cấp tiểu đoàn. Chiến thắng thì phải tương thuận với số lượng bom đạn trút xuống chiến trường, với mức thương vong của địch quân, với số lượng vũ khí và thiết bị di chuyển từ cảng trạm này đến các trạm cảng khác v.v… Quan niệm này, qua Tư lệnh William Westmoreland, lại là những chiến dịch lùng diệt “Search and Destroy” để làm cơ sở cho những bản báo cáo chiến công theo biểu mẫu thống kê học, trong khi những yếu tố cực kỳ quan trọng khác như mức độ an ninh, sự tin cậy của dân cư, những oán hận có thể phát sinh đều bị xem nhẹ nếu không nói là vứt qua một bên [5].

McNamara đã sai trên khía cạnh phương pháp luận, trên “chủ thuyết chiến tranh” và điều này, dẫu sao, cũng hơn Trump cả ngàn bậc. Tổng thống hiện tại của nước Mỹ, có thể nói, đang xem chiến tranh và hòa bình như một show truyền hình thực tế, chỉ chú tâm vào những chỉ số thăm dò, những tiếng vỗ tay tán thưởng và những lượt “like” trên không gian ảo.

Nói nhiều mà chủ yếu chỉ nói toàn chuyện bá láp, Tổng thống của siêu cường quốc này trông cũng chẳng khác thì bọn “nổ” bên những bàn nhậu hay cà phê, ở quán cóc vỉa hè [6]. Mà cái mạng xã hội “Truth Social”, như một kênh thông tin ưa chuộng của Trump, cũng như bao mạng xã hội khác, về bản chất, có khác gì một cái quán cà phê, ở đó đầy rẫy những “long trọng viên” nối tiếp nhau phát tán theo lối dây chuyền những thông tin giật gân vô căn cứ và, do đó, đã làm nhiễu xạ suy nghĩ của cộng đồng quanh mình?

Chưa có sự phối kiểm rõ ràng mà đã hí hửng lên mạng tuyên bố việc xóa sổ hoàn toàn năng lực nguyên tử của Iran, Trump chỉ “nổ” cho sướng mồm và sướng tiếng vỗ tay. Chưa có sự bảo đảm chắn chắn nào mà đã tuyên bố cuộc đình chiến Iran-Israel để rồi chửi thề ầm ầm sau những loạt phi đạn trả miếng giữa hai bên, Trump cũng chỉ ba hoa nhằm nhấn mạnh vai trò trung tâm của mình. Và qua những việc như thế, Trump đã cho thấy cả một sự thật thà trong kiểu cách ngây ngô.

Chiến tranh, như đã nói, chỉ dựa trên sự lừa dối nhau thì những thỏa thuận ngưng bắn, chủ yếu, chỉ là những đòn thế để, nhẹ, là câu giờ, là mua thời gian và, nặng, là gài nhau, dồn nhau vào bẫy, như cái “thỏa thuận ngưng bắn” Tết Mậu Thân 1968 mà chúng ta đã hiểu bằng xương, bằng máu. Nhưng Trump thì rất “thật thà”. “Thật thà” rằng, chỉ bằng một thỏa thuận ngưng bắn như đã sắp xếp với Ấn Độ và Pakistan, là có thể đạt hòa bình vĩnh cửu cho hai bên và, do đó, với mình, phải là một giải Nobel Hòa Bình [7].

Làm một việc có ích cho nhân quần, chúng ta phải làm một cách vô tư, tâm niệm rằng đó là việc đáng làm, rằng đó là việc tốt thì nó mới thực sự là… việc tốt. Nhưng khi chúng ta làm để được cái gì đó, một giải thưởng cao quý hay được phúc đức đời sau, đó lại là một tính toán đầu tư. Mà Trump ngay sau những lời hờn mát về giải Nobel Hòa Bình, đã ra lệnh tấn công Iran rồi ngay sau đó, lại hấp tấp với những tuyên bố nhập nhằng về ngưng bắn và hòa bình. Xem ra, con người ái kỷ này đã chiếm dụng bộ máy quốc phòng của nước Mỹ để đầu tư vào việc tìm kiếm danh vọng Nobel.

Nếu sống lại thì cố Tổng thống George Washington biết nói cái gì? Con người từng chủ trương rằng phải chuẩn bị chiến tranh để gìn giữ hoa bình hẳn phải vô cùng thất vọng khi đất nước mình góp phần tạo dựng lại có một kẻ kế tục sự nghiệp như thế. Khi hùng hổ hay hấp tấp về chiến tranh, rồi khi cáu giận về hòa bình, viên Tổng thống thứ 47 này không thể hiện được một chút xíu “chuẩn bị” nào cả, cả hiểu biết căn bản nhất cũng không hề chuẩn bị, cho chiến tranh, và cho cả hòa bình.

Cái mà ông ta “chuẩn bị” là những tràng pháo tay sẽ nghe, là những chỉ số thăm dò và nút like sẽ tăng vọt nên, khi sự thể không như đã “chuẩn bị” thì hung hăng đe dọa và chửi bới, như với CNN, với The New York Times, những cơ quan truyền thông đã khẳng định rằng vụ tấn công trên không hề xóa sổ năng lực nguyên tử của Iran [9].

Dở với hòa bình, viên Tổng thống từng trốn lính này còn tệ và kém với chiến tranh, không chỉ như một nhà chiến lược hay lãnh đạo mà như một con người bình thường nhưng chính trực và tử tế, sẵn sàng đối mặt với chiến tranh vì biết quý trọng hòa bình.

-------------

Tham khảo:

1. “To be prepared for war is one of the most effective means of preserving peace.”

2. Trump says he should get Nobel Peace Prize – hours before US bombs Iran: https://ca.news.yahoo.com/trump-says-nobel-peace-prize-081643538.html

3. Trump sides with Russia against FBI at Helsinki summit: https://www.bbc.com/news/world-europe-44852812

4. Donald Trump’s f-word fury at Israel and Iran over fragile ceasefire: https://www.independent.co.uk/news/world/middle-east/israel-iran-ceasefire-trump-war-b2776039.html

5. Williamson A. Murray and Geoffrey Parker “The Post-War World”, trong The Cambridge History of Warfare (2005), Geoffrey Parker biên tập, The Cambridge University Press, trang 276-277

6. Trump bị báo chí Mỹ diễn tả như là “garrulous” (nói nhiều) hay “bullshiter” (ba hoa, nổ, dối trá, lừa lọc), thí dụ: https://www.theguardian.com/tv-and-radio/2020/jul/17/the-guy-stinks-and-hes-a-racist-anthony-scaramucci-on-donald-trump

https://theconversation.com/why-donald-trump-is-such-a-relentless-bullshitter-249896

7. Exclusive: Early US intel assessment suggests strikes on Iran did not destroy nuclear sites, sources say: https://edition.cnn.com/2025/06/24/politics/intel-assessment-us-strikes-iran-nuclear-sites

8. Donald Trump Complains He Won’t Get Nobel Peace Prize: https://www.newsweek.com/doald-trump-nobel-peace-prize-rwanda-2088736

9. Trump threatens to sue New York Times and CNN over Iran bomb strike reporting: https://www.independent.co.uk/news/world/americas/trump-sue-new-york-times-cnn-iran-bombing-b2777966.html

MỘT THƯỢNG NGHỊ SĨ CỘNG HÒA SẮP VỀ "ĐUỔI GÀ" CHO VỢ . . . (Trúc Lam | Báo Tiếng Dân)

Một Thượng nghị sĩ Cộng hòa sắp về “đuổi gà” cho vợ…

Trúc Lam

30/06/2025

https://baotiengdan.com/2025/06/30/mot-thuong-nghi-si-cong-hoa-sap-ve-duoi-ga-cho-vo/#google_vignette

Dự luật To và Đẹp (BBB: Big Beautiful Bill) của Trump đã được Thượng viện bỏ phiếu thông qua đêm qua. Trump hối thúc mọi người phải hoàn thành sớm để ông ta ký thành luật, hạn chót là ngày lễ Độc Lập 4/7, tức thứ sáu tuần này. Tuy nhiên dự luật “to và đẹp” hiện đang gây tranh cãi, mà một số nhà quan sát cho rằng, dự luật này “lấy của người nghèo chia cho người giàu”.

Các nhà phân tích phi đảng phái ước tính rằng, việc cắt giảm thuế cho giới siêu giàu trong dự luật “to, đẹp” của Trump sẽ làm cho nợ công tăng thêm khoảng 2.400 tỷ đô la trong 10 năm. Họ cũng nói rằng, dự luật này sẽ mở đường cho việc phân phối lại của cải mang tính lịch sử, đó là của cải từ túi của 10% người Mỹ nghèo nhất, sẽ chảy vào túi của những người giàu nhất nước Mỹ.

Dự luật này cũng lên kế hoạch cắt giảm gần 800 tỉ đô Medicaid, một chương trình bảo hiểm y tế của chính phủ dành cho người nghèo. Điều này sẽ đe dọa hàng chục bệnh viện nông thôn và ước tính có khoảng 8,6 triệu người Mỹ sẽ bị mất quyền được chăm sóc sức khỏe.

Đó cũng là lý do mà những người trong đảng Cộng hòa bất đồng đối với dự luật này. Tuy nhiên, họ bị Trump đe dọa “cưa ghế” nếu bỏ phiếu chống. Cuối cùng, chỉ có hai thượng nghị sĩ đảng Cộng hòa “còn xương sống” là Rand Paul (bang Kentucky) và Thom Tillis (bang North Carolina) đã dám bỏ phiếu chống, dù bị đe dọa.

Sau khi bị Trump tấn công do bỏ phiếu chống đêm qua, sáng nay Thượng nghị sĩ Thom Tillis thông báo rằng ông sẽ không tái tranh cử vào năm tới. Khi không còn sợ bị mất ghế, Thượng nghị sĩ Tillis đã mạnh dạn nói lên suy nghĩ của mình và dám đứng ra bảo vệ cử tri mà ông đại diện. Sau đây là bài viết về ông Tillis của hai tác giả Mia Mc Carthy và Jordain Carney, đăng trên báo Politico hôm nay, do Trúc Lam chuyển ngữ:

***

Thom Tillis lên án dự luật cắt giảm Medicaid của đảng Cộng hòa trong bài phát biểu đầy nhiệt huyết

“Dự luật này chắc chắn sẽ phản bội lời hứa mà Donald Trump đã đưa ra”, vị thượng nghị sĩ mới thông báo nghỉ hưu phát biểu tại Thượng viện.

Vài giờ sau khi tuyên bố nghỉ hưu, Thượng nghị sĩ Cộng hòa Thom Tillis đã tới Thượng viện và chỉ trích gay gắt các kế hoạch cắt giảm Medicaid mạnh tay của đảng Cộng hòa — cảnh báo những người Cộng hòa rằng họ sắp “mắc sai lầm về chăm sóc sức khỏe và phản bội lời hứa” nếu dự luật chính sách đồ sộ trong nước của họ được thông qua.

Thượng nghị sĩ Tillis nói: “Dự luật này chắc chắn sẽ phản bội lời hứa mà Donald Trump đã đưa ra. Tôi nói với tổng thống rằng, ngài đã bị thông tin sai lệch. Việc ngài ủng hộ dấu ấn của Thượng viện sẽ gây tổn hại đến những người đủ điều kiện và đủ tiêu chuẩn được hưởng Medicaid”.

Tillis là người bỏ phiếu phản đối dự luật trong cuộc bỏ phiếu thủ tục tối thứ Bảy, rồi hôm sau Chủ Nhật ông tuyên bố rằng, ông sẽ không tái tranh cử, nói rằng ông không thể bỏ phiếu ủng hộ dự luật của Thượng viện vì những điều khoản mà ông cho biết sẽ loại khoảng 663.000 người dân ở tiểu bang ông ra khỏi các chương trình chăm sóc sức khỏe của họ. Ông kêu gọi đảng Cộng hòa tại Thượng viện hủy bỏ hạn chót “giả tạo” ngày 4 tháng 7 và viết lại dự luật.

“Tôi tôn trọng Tổng thống Trump, tôi ủng hộ phần lớn chương trình nghị sự của ông ta, nhưng tôi không cúi đầu trước bất kỳ ai khi người dân North Carolina gặp nguy hiểm, và điều này khiến họ gặp nguy hiểm“, ông Tillis nói với các phóng viên sau khi rời khỏi phòng họp.

Vị thượng nghị sĩ hai nhiệm kỳ này được biết đến là người làm việc ở cả hai phía, cho biết ông đã tự nghiên cứu về cách thức những thay đổi đối với cái gọi là các khoản thanh toán do tiểu bang chỉ đạo và mức thuế mới đối với các nhà cung cấp dịch vụ y tế, sẽ ảnh hưởng đến tiểu bang của ông như thế nào — liên lạc với các nhà lãnh đạo lập pháp tiểu bang, thống đốc tiểu bang là Josh Stein thuộc đảng Dân chủ, và các nhóm bệnh viện.

Thượng nghị sĩ Tillis cho biết, ông cũng đã nói chuyện với ông Mehmet Oz, Giám đốc CMS (Trung tâm dịch vụ Medicare & Medicaid) và trình bày những phát hiện của mình, cho thấy cách tốt nhất là cắt giảm 26 tỷ đô la hỗ trợ của liên bang (thay vì gần 800 tỷ đô la: ND).

Ông Tillis nói trên phòng họp: “Sau ba lần họ cố gắng làm mất uy tín các ước tính của chúng tôi, ngày hôm kia họ thừa nhận rằng chúng tôi đã đúng. Họ không thể tìm ra lỗ hổng nào trong ước tính của tôi“.

Trong bài phát biểu với các phóng viên, ông cho biết, Trump đang “nhận được rất nhiều lời khuyên từ những người chưa bao giờ điều hành đất nước và tất cả những gì họ làm là viết báo cáo khống“, đồng thời nói thêm rằng, “những người từ một tòa tháp ngà đẩy ông vào ngõ cụt“.

Tillis được bầu vào Thượng viện năm 2014, đã so sánh “dự luật to, đẹp” của Trump với Đạo luật Chăm sóc Giá cả phải chăng là: “Hậu quả của dự luật này là không giữ lời hứa. Và quý vị biết đấy, lần cuối cùng tôi thấy lời hứa về chăm sóc sức khỏe bị phá vỡ, liên quan đến những người bạn của tôi ở phía bên kia hành lang là khi ai đó nói rằng, ‘Nếu quý vị thích dịch vụ chăm sóc sức khỏe của mình, quý vị có thể giữ nó’.”

Thượng viện hiện đang tranh luận kéo dài tới 20 giờ, trước khi diễn ra một loạt cuộc bỏ phiếu chạy nước rút về các sửa đổi dự kiến bắt đầu vào sáng thứ Hai. Tillis nói rằng ông có thể quay trở lại để [tiếp tục] phản đối dự luật.

Trump chỉ trích Tillis tối thứ Bảy vừa qua sau khi Tillis bỏ phiếu chống lại cuộc tranh luận mở màn về dự luật lớn này, và Tillis cho biết, ông đã nói với Trump vào lúc đó rằng, có khả năng ông sẽ nghỉ hưu.

“Những gì tôi nói trên sàn đấu là những gì tôi đã nói với tổng thống tối qua và tôi vẫn giữ nguyên quan điểm đó”, Tillis nói với các phóng viên sau bài phát biểu, sau đó ông nói thêm rằng, ông đã nói với Tổng thống rằng “có lẽ cần phải bắt đầu tìm người thay thế”.

Tillis nói thêm: “Tôi đã nói với ông ta rằng tôi muốn giúp ông ta. Tôi hy vọng rằng chúng ta sẽ có một ứng cử viên tốt mà tôi có thể giúp đỡ và chúng ta có thể có một năm 2026 thành công”.

TÔI PHỎNG VẤN CÁC LUẬT SƯ VỀ VỤ ÁN ĐỒNG TÂM và VÌ SAO TÔI VÔ TỘI? (Đoàn Bảo Châu | Báo Tiếng Dân)

Tôi phỏng vấn các luật sư về vụ án Đồng Tâm và vì sao tôi vô tội?

Đoàn Bảo Châu

30/06/2025

https://baotiengdan.com/2025/06/30/toi-phong-van-cac-luat-su-ve-vu-an-dong-tam-va-vi-sao-toi-vo-toi/

https://baotiengdan.com/wp-content/uploads/2025/06/Anh-man-hinh-2025-06-30-luc-09.24.50-1920x1058.png

Nhà báo Đoàn Bảo Châu (trái) phỏng vấn LS Ngô Anh Tuấn về vụ Đồng Tâm. Ảnh chụp màn hình

Tôi là người đã thực hiện cuộc phỏng vấn ba luật sư tham gia bào chữa trong phiên phúc thẩm vụ án Đồng Tâm – một vụ án gây chấn động không chỉ vì hậu quả đau lòng mà còn vì những bất cập nghiêm trọng trong quá trình điều tra, truy tố và xét xử.

Nay, bài phỏng vấn ấy bị Công an Hà Nội liệt vào một trong sáu chứng cứ để kiến nghị khởi tố tôi. Tôi viết bài này để độc giả thấy rõ: tôi không làm gì sai. Tôi chỉ làm công việc của một nhà báo công dân, một công dân có trách nhiệm.

1. Nội dung cuộc phỏng vấn

Ba luật sư tôi phỏng vấn là: Ngô Anh Tuấn, Trịnh Vĩnh Phúc và Đặng Đình Mạnh – những người trực tiếp tham gia phiên phúc thẩm vụ án Đồng Tâm từ ngày 8 đến 9 tháng 5 năm 2021 tại Tòa án Nhân dân Cấp cao Hà Nội.

Chúng tôi không bàn về chính trị. Chúng tôi bàn về pháp luật. Về một vụ án có bốn người chết, sáu người bị tuyên án tử hình, chung thân và hàng chục năm tù. Nhưng những gì diễn ra tại tòa khiến chính các luật sư – những người hiểu luật nhất – cũng phải gọi là phi lý, trái luật, chà đạp công lý.

Tóm tắt những điểm bất cập chính mà các luật sư nêu ra:

– Không thực nghiệm hiện trường, không làm rõ cơ chế tử vong của ba sĩ quan công an và cụ Lê Đình Kình.

– Không triệu tập nhân chứng, vật chứng, người giám định – những yếu tố tối quan trọng để kiểm chứng sự thật khách quan.

– Luật sư bị cản trở tác nghiệp, bị xúc phạm bởi người dự tòa, không được bảo vệ quyền tranh luận bình đẳng.

– Các bị cáo bị ép nhận tội, và dù nhận cũng không được giảm án – trái với nguyên tắc tự thú, thành khẩn trong luật.

– Xung đột lợi ích nghiêm trọng: cơ quan điều tra cũng chính là bên tham gia sự kiện đêm 9/1/2020.

– Về mặt bản án: có dấu hiệu bỏ qua các tình tiết giảm nhẹ, không xét đến hoàn cảnh đặc biệt và mâu thuẫn đất đai chưa được giải quyết tại Đồng Tâm.

2. Vì sao tôi vô tội

Tôi chỉ làm một điều duy nhất: phỏng vấn những luật sư – những người đại diện cho công lý – để đưa thông tin đa chiều đến với công luận.

Tôi không hô hào bạo lực. Tôi không kích động thù hận. Tôi không xuyên tạc bất kỳ điều gì. Mọi phát biểu trong bài đều là trích dẫn từ chính các luật sư có tên tuổi, bằng cấp, đang hành nghề hợp pháp.

Tôi không nói sai một câu luật nào. Càng không nói sai sự thật.

Nếu vì đưa thông tin trung thực từ chính những người hành nghề luật mà bị xem là có dấu hiệu phạm tội, thì nguy cơ hình sự hóa quyền tự do báo chí, tự do biểu đạt và tự do thông tin là điều rất nghiêm trọng.

Tôi vô tội – vì tôi thực hiện quyền hiến định của mình: quyền tự do ngôn luận, quyền phản biện, quyền được biết và chia sẻ sự thật.

3. Gửi công luận: Đừng để công lý bị bẻ cong trong bóng tối

Cuộc phỏng vấn ấy không nhằm tấn công ai. Nó nhằm kêu gọi một nền tư pháp công minh hơn, minh bạch hơn, đúng luật hơn. Nó cũng là lời tri ân với những luật sư dám đứng về phía những người yếu thế, dẫu bị xúc phạm, ngăn cản, đe dọa.

Tôi hy vọng công chúng, các nhà báo, các tổ chức bảo vệ nhân quyền sẽ xem xét kỹ nội dung tôi đã thực hiện – để thấy rằng: tôi không vu khống, không bịa đặt, không kích động. Tôi chỉ đặt câu hỏi, lắng nghe và chia sẻ.

Nếu những hành vi như thế cũng bị quy là phạm pháp, thì chính pháp luật đang bị biến thành công cụ bịt miệng – điều mà bất kỳ người dân nào cũng phải lên tiếng, không riêng gì tôi.

Tôi tự hào vì mình đã làm điều đúng đắn. Và tôi mong các bạn sẽ không im lặng. Vì công lý không thể tồn tại nếu chúng ta để cho nó bị bóp nghẹt trong im lặng.

Cảm ơn các bạn đã đọc. Mỗi cái like của các bạn thể hiện sự ủng hộ với tôi nhưng quan trọng hơn, mỗi cái share là một tuyên ngôn mạnh mẽ của các bạn về sự cần thiết phải bảo vệ công lý và các bạn là những con người dũng cảm và tôi tự hào về các bạn.

Link 6 cuộc phỏng vấn này vẫn nằm trên kênh YT chaudoanvn

_____

I Interviewed Lawyers on the Đồng Tâm Case — And Why I Am Innocent

By *Đoàn Bảo Châu*

I am the one who conducted an interview with three lawyers involved in the appellate trial of the Đồng Tâm case — a case that shocked the nation not only because of its tragic consequences but also due to grave procedural irregularities in the investigation, prosecution, and trial.

Now, this interview has been listed by the Hanoi police as one of six pieces of evidence to recommend my criminal prosecution. I am writing this to show the public clearly: I did nothing wrong. I was simply doing the job of a citizen journalist — a responsible citizen.

1. The Content of the Interview

The three lawyers I interviewed were **Ngô Anh Tuấn**, **Trịnh Vĩnh Phúc**, and **Đặng Đình Mạnh** — all of whom directly participated in the appellate trial held from May 8–9, 2021, at the High People’s Court in Hanoi.

We did not talk about politics. We talked about the law — about a case where **four people died**, **two defendants received the death penalty**, **one got life imprisonment**, and others received heavy prison sentences. Yet what unfolded in court compelled even seasoned lawyers — people who know the law best — to describe it as irrational, unlawful, and a betrayal of justice.

Key irregularities highlighted by the lawyers included:

* No crime scene reenactment, no clarification on the cause of death of the three police officers and Mr. Lê Đình Kình.

* No witnesses, material evidence, or forensic experts were summoned — elements critical to determining objective truth.

* Defense attorneys were obstructed in their work, insulted by audience members in court, and not granted equal opportunity to argue.

* Defendants were pressured to confess, and even when they did, no leniency was given — violating the principle that confession should be a mitigating factor.

* A serious **conflict of interest**: the investigative agency was also involved in the deadly January 9, 2020 operation.

* Sentencing appeared to ignore extenuating circumstances and failed to address the unresolved land dispute at the heart of the Đồng Tâm conflict.

2. Why I Am Innocent

All I did was interview lawyers — individuals who stand for justice — to bring a diverse and truthful perspective to the public.

I did **not** call for violence.

I did **not** incite hatred.

I did **not** fabricate or distort any facts.

Every statement in the interview came directly from respected lawyers with legal credentials, actively practicing within Vietnam’s legal system.

I did not misstate a single law — nor did I misrepresent the truth.

If merely relaying factual, professional legal opinions becomes grounds for prosecution, it signals a **deeply troubling trend**: the criminalization of freedom of the press, freedom of expression, and the public’s right to information.

I am **innocent** — because I was exercising my **constitutional rights**: the right to speak freely, the right to ask questions, the right to seek and share the truth.

3. A Message to the Public: Don’t Let Justice Be Silenced in the Dark

This interview was not intended to attack anyone. It was a **call for a more transparent, fair, and lawful judiciary**. It was also a tribute to courageous lawyers who stood by the disadvantaged — even while being insulted, obstructed, and threatened.

I sincerely hope that the public, journalists, and human rights organizations will **scrutinize the content of my interview** — and recognize that I **did not slander**, **did not fabricate**, **did not incite**. I merely asked questions, listened, and shared what I heard.

If actions like these are also labeled as crimes, then **the law is being weaponized as a gag**, and that is something **every citizen must speak up against — not just me**.

I am proud to have done the right thing.

And I hope you, too, will not stay silent.

Justice cannot survive if we let it be suffocated by silence.

**Thank you for reading.**

Every like you give is a gesture of support, but more importantly, every share is a powerful statement — a declaration that you believe in the need to protect justice. It shows that **you are courageous**, and **I am proud of you**.

The six interviews remain available on my YouTube channel: **chaudoanvn**

ĐÃ ĐẾN LÚC VIỆT NAM CẦN MỘT CUỘC THỬ LỬA DÂN CHỦ (Vũ Đức Khanh | Báo Tiếng Dân)

Đã đến lúc Việt Nam cần một cuộc thử lửa dân chủ

Vũ Đức Khanh

29/06/2025

https://baotiengdan.com/2025/06/29/da-den-luc-viet-nam-can-mot-cuoc-thu-lua-dan-chu/

“Kỷ nguyên mới – kỷ nguyên vươn mình của dân tộc” đòi hỏi một hệ thống chính trị có sức cạnh tranh lành mạnh, thay vì độc quyền lý tưởng

Ba mươi năm trước, khi Chiến tranh Lạnh kết thúc và bức tường Berlin sụp đổ, không ai ngờ rằng thể chế cộng sản Việt Nam vẫn trụ vững, thậm chí trở thành một trong những nhà nước độc đảng cộng sản có tuổi thọ dài nhất trong lịch sử.

Nhờ mở cửa kinh tế và hợp tác với phương Tây, đặc biệt là sau khi gia nhập WTO và ký kết loạt hiệp định thương mại tự do, Việt Nam đã chuyển mình trở thành một quốc gia có thu nhập trung bình, hội nhập sâu rộng và thu hút hàng trăm tỷ USD đầu tư nước ngoài.

Nhưng bất chấp thành công kinh tế, Việt Nam vẫn bị ràng buộc bởi một cấu trúc quyền lực cứng nhắc: Sự độc quyền chính trị của Đảng Cộng sản Việt Nam.

Câu hỏi đặt ra là: Liệu Việt Nam có nên và có thể chuyển sang một mô hình chính trị đa đảng hay lưỡng đảng, thay vì duy trì chế độ một đảng duy nhất như hiện nay?

Huyền thoại của sự ổn định

Lập luận phổ biến của giới lãnh đạo hiện tại là: Độc đảng tạo ra ổn định, mà ổn định là điều kiện tiên quyết cho phát triển. Trên lý thuyết, điều này có vẻ đúng – cho đến khi ta nhìn lại thực tế.

Sự ổn định mà họ đề cập là một dạng “ổn định quyền lực”, chứ không phải “ổn định xã hội”.

Nền chính trị Việt Nam hiện nay có vẻ tĩnh lặng, nhưng bên dưới là những dòng sóng ngầm của bất mãn, mất lòng tin và khoảng cách ngày càng lớn giữa giới cai trị và người dân.

Tham nhũng tràn lan, bất bình đẳng sâu sắc, tình trạng tùy tiện của pháp luật, và sự kiểm soát truyền thông khiến xã hội bị ngột ngạt và trí thức bị gạt ra rìa.

Việc duy trì độc đảng không những không giúp ngăn chặn các vấn đề nội tại mà còn tạo ra vòng luẩn quẩn tự bảo vệ quyền lực.

Không có cạnh tranh chính trị, không có kiểm soát và đối trọng thực chất.

Một đảng, nhiều tổ chức vệ tinh – có phải là dân chủ?

Lập luận của các học giả bảo vệ chế độ độc đảng thường viện dẫn sự tồn tại của Mặt trận Tổ quốc, Quốc hội có đại biểu ngoài Đảng, hay báo chí có vẻ đa chiều.

Nhưng đây là mô hình “đa dạng hình thức, đơn nguyên thực chất”.

Mọi tổ chức chính trị-xã hội đều là cánh tay nối dài của Đảng, không có thực quyền.

Các cuộc bầu cử Quốc hội không phải là sự cạnh tranh thực sự giữa các tầm nhìn khác nhau, mà là màn hợp thức hóa danh sách ứng viên đã được phê duyệt từ trước.

Ngay cả khi Đảng thừa nhận các khuyết điểm – như nạn tham nhũng, sự xa dân, hay khủng hoảng niềm tin – thì cũng không bao giờ đặt câu hỏi về tính hợp lý của chính nó trong vai trò duy nhất cầm quyền.

Đó là một vòng lặp tự biện hộ, không khác gì các chính thể độc tài thế kỷ XX từng trải qua trước khi sụp đổ.

Dân chủ không phải là đe dọa – mà là sức mạnh mềm của quốc gia

Việt Nam đang ở bước ngoặt chiến lược. Sự trỗi dậy hung hăng của Trung Quốc, các cuộc chiến công nghệ và chuỗi cung ứng, cũng như sự tái định hình của hệ thống quốc tế, đang buộc các quốc gia phải tự định vị lại vai trò của mình.

Trong bối cảnh đó, việc Việt Nam tiếp tục đứng giữa, né tránh cải cách thể chế, và giữ chặt mô hình “bamboo diplomacy” (ngoại giao cây tre) sẽ chỉ khiến Hà Nội đánh mất niềm tin từ cả Mỹ và các đối tác dân chủ quan trọng khác.

Muốn có “đa phương về đối ngoại”, Việt Nam phải chấp nhận “đa nguyên trong nội trị”.

Không quốc gia dân chủ nào – từ Nhật Bản, Hàn Quốc đến Canada – tin tưởng lâu dài vào một đối tác độc tài, bất chấp những lợi ích kinh tế trước mắt.

Lựa chọn: Can đảm đổi mới hay trì trệ bảo thủ?

Lý do để chuyển sang hệ thống đa đảng hoặc ít nhất là lưỡng đảng không phải vì chạy theo phương Tây, mà vì chính nhu cầu sống còn của quốc gia.

Cạnh tranh chính trị sẽ buộc các chính đảng phải minh bạch, lắng nghe dân, và tìm ra giải pháp tốt hơn thay vì dựa vào tuyên truyền.

Khi có đối lập hợp pháp và tự do báo chí, người dân có công cụ để giám sát quyền lực.

Và chính điều đó mới là “ổn định thật sự”.

Lịch sử cho thấy, những chính thể từng từ chối cải cách thể chế – dù thành công về kinh tế – rốt cuộc đều gặp khủng hoảng niềm tin.

Thái Lan, Myanmar, Nga và cả Trung Quốc đều là ví dụ cảnh báo.

Ngược lại, những quốc gia dám tự cải cách – như Hàn Quốc cuối thập niên 1980 hay Đài Loan sau thời Tưởng Giới Thạch – đều vươn lên mạnh mẽ nhờ chuyển đổi sang dân chủ.

Một cuộc trưng cầu dân ý sẽ là lối thoát danh dự

Không ai phủ nhận những đóng góp lịch sử của Đảng Cộng sản Việt Nam trong thế kỷ XX. Nhưng di sản vinh quang không phải là giấy phép vĩnh viễn để độc quyền quyền lực.

Cách tốt nhất để đo lường tính chính danh là hỏi dân – bằng một cuộc trưng cầu dân ý về cải cách thể chế.

Nếu Đảng tin rằng mình vẫn được nhân dân ủng hộ, thì tại sao lại sợ sự cạnh tranh chính trị?

Dân chủ không giết chết chế độ – mà chỉ thanh lọc nó.

Trong một thế giới đang biến động, niềm tin của người dân vào thể chế chính trị là nền tảng của an ninh quốc gia.

Đã đến lúc Việt Nam dám bước qua nỗi sợ hãi để đón nhận thách thức dân chủ – không phải vì sức ép từ bên ngoài, mà vì tương lai trường tồn của dân tộc.

CHỦ NGHĨA MÁC-LÊNIN và CÁI CHẾT LÂM SÀNG CỦA LÝ LUẬN ĐẢNG (Vũ Đức Khanh / Báo Tiếng Dân)

Chủ nghĩa Mác–Lênin và cái chết lâm sàng của lý luận Đảng

Vũ Đức Khanh

29/06/2025

https://baotiengdan.com/2025/06/29/chu-nghia-mac-lenin-va-cai-chet-lam-sang-cua-ly-luan-dang/

Trong một nền chính trị nơi quyền lực được duy trì bằng sự kiểm soát tư tưởng, thì mỗi phát ngôn của giới lý luận không chỉ đơn thuần là học thuật – đó là thông điệp về giới hạn của cái được phép suy nghĩ.

Phát biểu gây tranh cãi của GS.TS Phùng Hữu Phú – rằng “không thừa nhận chủ nghĩa Mác–Lênin là không thừa nhận sự lãnh đạo của Đảng” – là một tuyên ngôn của thế giới cũ.

Nhưng sự phản biện từ TS Mạc Văn Trang, trên Báo Tiếng Dân, lại phơi bày một điều sâu xa hơn: Sự khủng hoảng không thể cứu vãn của lý luận Đảng Cộng sản Việt Nam (ĐCSVN) trước trật tự thế giới mới.

Một ý thức hệ không còn thở

Sau gần 40 năm “Đổi mới”, điều nghịch lý nhất là ĐCSVN vẫn bám víu vào chủ nghĩa Mác–Lênin như một hộ chiếu chính danh.

Trong khi chính họ đã từ bỏ gần như toàn bộ nền tảng kinh tế và xã hội của học thuyết đó.

Công hữu tư liệu sản xuất? Giải thể.

Đấu tranh giai cấp? Im lặng.

Kinh tế kế hoạch tập trung? Chỉ còn trong sách giáo khoa.

Nhưng Đảng vẫn khăng khăng: Không có Mác–Lênin, không có Đảng.

Đây không còn là niềm tin, mà là nỗi sợ – sợ mất kiểm soát.

Cái bóng của học thuyết chết trên một quốc gia sống

Chúng ta đang chứng kiến sự tồn tại kỳ quặc: Một hệ thống cầm quyền sử dụng một học thuyết đã bị chính nó vô hiệu hóa.

Chủ nghĩa Mác–Lênin không còn đóng vai trò kiến tạo xã hội – nó tồn tại như biểu tượng của quyền lực tuyệt đối, như một nghi lễ mà ai cũng phải lặp lại để được ở lại trong vòng an toàn chính trị.

Đây là điểm TS Mạc Văn Trang chạm đến trong lời phê: Khi ông Phú tiếp tục lặp lại tín điều cũ, ông đang “bảo hoàng hơn vua”.

Nhưng vấn đề không nằm ở ông Phú – vấn đề là ở chính cái hệ thống cần đến những ông Phú để tiếp tục duy trì ảo tưởng tư tưởng.

Hai mặt của ĐCSVN: Một chính thể, hai linh hồn

Từ lâu, ĐCSVN đã sống với hai nhân dạng:

• Một mặt công khai: Đề cao phát triển kinh tế tư nhân, hội nhập toàn cầu, hợp tác với các thể chế dân chủ, gia nhập các FTA thế hệ mới, đi tìm đầu tư và chuyển giao công nghệ.

• Một mặt tiềm ẩn: Bảo vệ sự kiểm soát tuyệt đối bằng ý thức hệ, ngăn chặn tự do báo chí, hình sự hóa phản biện ôn hòa, và giữ chặt độc quyền chính trị qua khẩu hiệu “kiên định Mác–Lênin”.

Hai mặt này không thể cùng tồn tại lâu dài.

Khi một quốc gia càng hội nhập sâu vào trật tự dựa trên luật lệ toàn cầu (rules-based order), thì sự phi lý trong nền tảng lý luận cầm quyền càng trở nên trơ trẽn.

Nó không còn là sự khác biệt văn hóa – mà là sự bất khả tương thích chiến lược.

Bế tắc lý luận trước thế giới mới

Trong trật tự thế giới mới, nơi công nghệ, sở hữu trí tuệ, dân chủ hóa dữ liệu và giá trị nhân quyền đang tái định nghĩa quyền lực quốc gia, thì ĐCSVN không còn sở hữu công cụ lý luận đủ sức thuyết phục người dân lẫn đối tác quốc tế.

Đảng lặp lại Mác–Lênin không phải vì tin, mà vì không còn gì khác để thay thế.

Sự trì trệ này không phải chỉ là vấn đề học thuật. Nó là điểm yếu chiến lược – làm suy giảm khả năng thích ứng quốc gia, làm mờ tín nhiệm quốc tế, và làm tổn thương tiềm năng sáng tạo nội tại của một dân tộc từng được biết đến với sự kiên cường.

Việt Nam cần một lý luận mới: Tự do, Dân chủ, Thịnh vượng và Hòa hợp Dân tộc

Lý luận phải phục vụ đời sống. Và lý luận chính trị phải tạo điều kiện cho một xã hội khoẻ mạnh, nơi người dân được tự do suy nghĩ, báo chí được soi sáng sự thật, trí thức được quyền hoài nghi, và quyền lực phải được kiểm soát bằng luật pháp và sự minh bạch.

Không ai yêu cầu ĐCSVN chối bỏ lịch sử. Nhưng không thể mãi lấy một học thuyết thế kỷ XIX – vốn đã đổ vỡ trong thế kỷ XX – để ràng buộc cả một dân tộc đang sống trong thế kỷ XXI.

Phát biểu của GS Phùng Hữu Phú và sự mỉa mai đầy xót xa của TS Mạc Văn Trang, là một màn kịch đối lập nhưng đồng thời: Người bảo vệ tín điều cũ, và người phơi bày sự lỗi thời của nó.

Việt Nam cần một chân trời tư tưởng mới – và điều đó sẽ không đến từ những người “bảo hoàng hơn vua”.

------------------------------

Liên quan

Bảo hoàng hơn vua?

29/06/2025