Nguyễn
Văn Khanh
Tuesday,
December 09, 2014 7:24:25PM
Cuối
cùng bản phúc trình đúc kết cuộc điều tra đã được
công bố.
Sau
cuộc tranh cãi lần cuối giữa các vị thượng nghị sĩ
thành viên của Ủy Ban Tình Báo Thượng Viện, bản tóm
lược dày gần 500 trang được phổ biến cho mọi người,
trong đó ghi lại những điểm chính của bản phúc trình
dầy hơn 6,000 trang nói về những phương pháp mang tính
tra tấn mà Cơ Quan Tình Báo Hoa Kỳ từng sử dụng sau
ngày 11 Tháng Chín 2001 khi thẩm vấn những tên khủng bố
hoặc những người bị bắt giữ vì nghi ngờ ủng hộ,
tiếp tay với khủng bố.
Có
thể nói những điểm được ghi trong bản tóm lược là
những gì người dân Hoa Kỳ đều đã biết qua những
buổi điều trần của các viên chức đặc trách an ninh,
tình báo Hoa Kỳ trước Thượng Viện và Hạ Viện diễn
ra trong 4 năm vừa rồi, để giải thích tại sao lại phải
áp dụng những kỹ thuật thẩm vấn như trấn nước,
biệt giam, nửa đêm rọi đèn đánh thức tù nhân bắt
phải khai báo tin tức, v.v... Trong những buổi điều trần
từng gây xôn xao dư luận đó, những viên chức đặc
trách ngành tình báo nhất mực cho rằng họ không hề đi
quá đà khi làm nhiệm vụ, trong khi những người chỉ
trích lại nói rằng các thẩm vấn viên của CIA đã đi
quá trớn, đôi khi tới mức không cần thiết, mà không
đem lại được thêm kết quả gì hơn những gì tù binh
đã khai báo.
Phe
ủng hộ không bằng lòng với những lời chỉ trích vừa
nêu, nhắc lại “sự kiện không thể chối bỏ” là sau
ngày biến cố 11 Tháng Chín 2001 xảy ra, nhờ vào những
tin tức thu thập được sau những cuộc thẩm vấn mà Hoa
Kỳ dập tan được biết bao nhiều âm mưu phá hoại của
quân khủng bố, bảo vệ an ninh không chỉ cho nước Mỹ
mà cho toàn thế giới, đồng thời giúp tiêu diệt được
kẻ thù số 1 của nước Mỹ là trùm Osama Bin Laden. Một
số người ủng hộ còn đi xa hơn, cho rằng giữa lúc an
ninh quốc gia đang bị khủng bố đe dọa, trách nhiệm của
tất cả mọi người là “phải làm những gì cần làm”
để đảm bảo an ninh cho người dân. Quy luật này “được
áp dụng cho mọi người, kể cả những nhân viên CIA lãnh
trách nhiệm thẩm vấn bọn khủng bố” với mục đích
càng tìm được nhiều tin tức do chúng khai càng tốt.
Bất
kể những tiếng nói của phía bênh vực lẫn chống đối,
một số chi tiết được ghi trong bản phúc trình do Ủy
Ban Tình Báo Thượng Viện công bố cũng khiến người đọc
phải giật mình, chẳng hạn như:
1.
Những cuộc thẩm vấn do CIA thực hiện đi quá xa so với
những điều được Bộ Tư Pháp (dưới thời Tổng Thống
George W. Bush) đã chấp thuận và quá xa so với những gì
đã được công bố cho dân chúng biết. Thí dụ như thủ
lãnh Abe Zubaydah bị thẩm vấn liên tiếp 17 ngày, trong
thời gian đó bị trấn nước 183 lần, kể cả một lần
hắn ta bị bất tỉnh, và CIA dự tính thiêu xác hắn ta
nếu trường hợp hắn chết trong thời gian đang bị điều
tra. Những chi tiết này không được nhân viên CIA báo cho
cấp trên, Ủy Ban Tình Báo Thượng Viện tìm thấy trong
những email trao đổi giữa nhân viên thẩm vấn và nhân
viên đặc trách y tế của CIA.
2.
Cơ Quan CIA không báo cáo rõ con số khủng bố bị giam giữ
ở những nhà giam bí mật đặt tại Âu Châu và Á Châu.
Báo cáo của CIA gửi cho Hội Ðồng An Ninh Quốc Gia cho
hay “số tù binh không quá 100 người” trong khi con số
thật sự là 119 người, trong đó khoảng 20 tù binh thuộc
diện “tình nghi,” tức không nhất thiết phải áp dụng
những biện pháp mạnh khi thẩm vấn. Phúc trình của Ủy
Ban Tình Báo Thượng Viện nhắc lại chuyện chính Phó
Tổng Thống Dick Cheney, người ủng hộ việc phải áp
dụng mọi biện pháp miễn để moi được tin tức, từng
có lần gặp trở ngại về ngoại giao khi lên tiếng khẳng
định với một nhà lãnh đạo đồng minh rằng “chúng
tôi không hề giam giữ tù binh trên lãnh thổ nước ông,”
nhưng sau đó tài liệu tình báo cho thấy quốc gia mà ông
Cheney nhất định nói không là một trong những nước CIA
bí mật lập trại giam để nhốt khủng bố.
3.
Ngay chính Tổng Thống George W. Bush cũng không được báo
cáo về những kỹ thuật mà nhân viên CIA đã thực hiện
khi thẩm vấn những tên khủng bố bị bắt, cho dù Tổng
Thống Bush là người lên tiếng biện hộ cho họ và thẳng
thắn nói rằng ông “nhận lãnh mọi trách nhiệm” vì
đã chấp thuận cho CIA làm những gì “họ thấy cần
thiết phải làm” để “bảo vệ an ninh quốc gia và sự
an toàn cho người dân.” Tài liệu được ghi trong bản
phúc trình của Ủy Ban Tình Báo Thượng Viện cho thấy
mãi đến năm 2006 ông mới được CIA và nhân viên Tòa
Bạch Ốc báo cáo lần đầu tiên về “kỹ thuật thẩm
vấn,” ghi thêm trong buổi họp đó, vị nguyên thủ quốc
gia lên tiếng than phiền rằng “ông thấy khó chịu, bực
bội khi nhìn thấy hình ảnh tù binh bị xiềng xích treo
lên tường, tù binh không được mặc quần áo mà chỉ
được mang tã (diaper), và tù bình phải tự lê lết vào
cầu tiêu, nhân viên điều tra đứng yên không giúp họ.”
Một số hình ảnh Tổng Thống Bush nói đến, trước đó,
được phổ biến trên mặt báo cũng như trên màn ảnh
truyền hình, và tổng thống Hoa Kỳ trông thấy khi đọc
báo hoặc xem TV.
4.
Ngay chính những nhân vật quan trọng trong chính phủ như
ông Ngoại Trưởng Collin Powell hay ông Tổng Trưởng Quốc
Phòng Donald Rumsfeld cũng không được CIA thông báo những
chuyện đã làm và đang làm, mãi tới năm 2006 ông Powell
và ông Rumsfeld mới được biết. Dẫn chứng được đưa
ra là email của ông John Rizzo (đặc trách pháp lý cho CIA)
viết rằng “bên Tòa Bạch Ốc nhất định không cho
nhiều người biết vì không muốn chuyện này bị lộ ra
ngoài.” Trong một email khác, ông Rizzo viết rằng “bên
Hội Ðồng An Ninh Quốc Gia nói đủ cho chúng tôi hiểu
rằng họ không muốn cho Ngoại Trưởng Powell biết chuyện”
vì Tòa Bạch Ốc “lo ngại ông Powell sẽ nổi giận khi
biết chuyện này.”
Trước
khi công bố bản phúc trình, Thượng Nghị Sĩ Chủ Tịch
Ủy Ban Tình Báo Thượng Viện Diane Feinstein gọi “những
việc CIA đã làm một thập niên trước đây là một vết
nhơ cho lịch sử và cho những giá trị cao quý của nước
Mỹ.” Trình bày trước diễn đàn Thượng Viện, bà
thượng nghị sĩ Dân Chủ đại diện cho tiểu bang
California nói thêm rằng công bố bản phúc trình này là
“một bước quan trọng” để cho thế giới thấy Hoa Kỳ
là một quốc gia “tôn trọng luật pháp” không chấp
nhận những hành động mà bà gọi là sai lầm, không chỉ
sai lầm về luật pháp mà còn không đúng với cả lương
tâm cũng như tìm cách giấu nhẹm không thông báo đầy đủ
cho các viên chức thẩm quyền biết. Vẫn theo bà
Feinstein, kỹ thuật thẩm vấn tù binh mà CIA thực hiện
“kinh hoàng hơn những gì mà (CIA) đã cho người dân
biết,” gọi đó là hành động cố ý “cung cấp tin tức
sai lạc cho dân chúng.”
Tổng
Thống Barack Obama cũng ủng hộ ý kiến công bố những sự
thật cho mọi người cùng biết. Tháng Tám vừa rồi, nhà
lãnh đạo đương thời của Hoa Kỳ nói thẳng “chúng ta
đã tra tấn một số tù binh,” và trong bản tuyên bố do
Tòa Bạch Ốc phổ biến sau khi bản phúc trình được
công bố, ông cho rằng điều quan trọng nhất “không
phải là để tiếp tục tranh cãi (đúng sai)” mà ông hy
vọng những điều được trình bày trong bản đúc kết
điều tra của Ủy Ban Tình Báo Thượng Viện giúp mọi
người thấy được những sai lầm để không phạm phải.
Phó Tổng Thống Joseph Biden cũng đưa ra lời tuyên bố
tương tự, cho rằng “không một quốc gia nào làm những
điều như nước Mỹ làm” khi nhìn nhận “đây là điều
sai và chúng ta sẽ không bao giờ tái phạm,” bảo thêm
“chúng ta đã làm sai, chúng ta công khai cho mọi người
thấy điều đó” chứ không giấu giếm.
Các
viên chức điều hành Cơ Quan Tình Báo CIA cho rằng bản
đúc kết điều tra của Ủy Ban Tình Báo Thượng Viện
“quá sơ sài,” chỉ dựa vào những tài liệu trao đổi
giữa các nhân viên của Cơ Quan “mà không hỏi trực
tiếp những người liên hệ.” Ông Giám Ðốc John Brennan
nhìn nhận “quả đã có những sai lầm” khi thi hành
công tác thẩm vấn, nhưng đồng thời cũng cho rằng bản
phúc trình “không chú trọng đến những tin tức thật
quan trọng mà chương trình thẩm vấn tù bình đã thu thập
được.”
Về
phía Cộng Hòa, Thượng Nghị Sĩ Saxby Chambliss chỉ trích
các làm việc của Ủy Ban Tình Báo với đa số thành viên
là người của đảng Dân Chủ, nhấn mạnh ở điểm bản
đúc kết điều tra “tạo nên cái nhìn sai lạc về vai
trò của cơ quan CIA và những nỗ lực chống khủng bố
mà các cơ quan khác của chính phủ đã làm” để bảo
vệ an ninh cho quốc gia. Thượng Nghị Sĩ Cộng Hòa John
McCain, người từng bị Cộng Sản Bắc Việt bắt giữ và
tra tấn trong nhiều năm trời nói rằng theo kinh nghiệm
của chính bản thân ông tra tấn tù nhân chẳng bao giờ
đem lại kết quả tốt (nguyên văn: “I know from personal
experience that the abuse of prisoners will offer more bad
information than good”), nhưng bản tuyên bố chung của 2
thượng nghị sĩ Cộng Hòa Marco Rubio (Florida) và Jim Risch
(Idaho) lại cho rằng bản phúc trình này “chẳng quan
trọng và cũng chẳng hữu ích” (nguyên văn: “This report
does not qualify as either serious or constructive.”)
Bản
phúc trình đúc kết cuộc điều tra về chương trình thẩm
vấn và kỹ thuật thẩm vấn do CIA thực hiện cũng nhắc
lại 6 ngày sau biến cố 11 Tháng Chín 2001, Tổng Thống
George W. Bush ký sắc lệnh cho phép giam giữ khủng bố
nhưng sắc lệnh đó không nói gì về chuyện thẩm vấn
những tên khủng bố hoặc những kẻ bị tình nghi ủng
hộ khủng bố. Trong quyển hồi ký Tổng Thống Bush cho
biết từ năm 2002, ông đã biết chuyện CIA thẩm vấn
những kẻ bị bắt và ông “hết lòng ủng hộ điều
đó,” nhưng cả 2 vị giám đốc làm việc dưới quyền
ông - là ông George Tenet và Porter Goss đều nói mãi đến
năm 2006 “mới trình bày cho tổng thống biết những kỹ
thuật mà chúng tôi (CIA) sử dụng khi thẩm vấn tù binh.”
Chủ Nhật vừa rồi khi trả lời phỏng vấn của đài
truyền hình CNN, Cựu Tổng Thống Bush không tiếc lời ca
ngợi nhưng nhân viên của cơ quan CIA, gọi là là “những
người yêu nước” và nếu bản phúc trình được tung
ra hay được sử dụng để kết án họ “thì điều đó
có nghĩa là chúng ta đã đi quá xa.”
Chương
trình thẩm vấn tù binh được Tổng Thống Barack Obama hủy
bỏ hồi 2009, ngay sau ngày ông đặt chân vào Tòa Bạch
Ốc.
No comments:
Post a Comment